Táo bón là một trong những vấn đề tiêu hóa thường gặp ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, gây ra cảm giác khó chịu, quấy khóc, chán ăn và ảnh hưởng đến sự phát triển thể chất của bé. Lúc này, massage là phương pháp được nhiều chuyên gia khuyên thực hiện. Hôm nay, Daibaccare sẽ hướng dẫn chi tiết cách massage cho bé bị táo bón để bé nhẹ bụng, ăn ngon. Ba mẹ hãy lưu lại ngay nhé!
1. Dấu hiệu nhận biết bé bị táo bón
Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ chưa thể nói ra cảm giác khó chịu của mình, nhưng sẽ “phát những tín hiệu” để thông báo cho ba mẹ biết về tình trạng mà trẻ đang gặp phải, và táo bón cũng vậy.
Khi táo bón, trẻ thường có các dấu hiệu dưới đây:
- Đi ngoài ít hơn bình thường , tình trạng này kéo dài trong nhiều ngày
- Phân cứng, nhỏ, vón cục
- Bé rặn mạnh, mặt đỏ, quấy khóc khi đi vệ sinh
- Bụng bé căng, chướng, sờ vào thấy cứng
- Bé bú kém, bú ít hơn thông thường, dễ cáu gắt, khó ngủ
Nếu táo bón kéo dài không điều trị đúng cách, bé có thể gặp các vấn đề như nứt hậu môn, biếng ăn, hoặc rối loạn tiêu hóa mãn tính, ảnh hưởng đến sự phát triển thể chất và tinh thần của trẻ. Cha mẹ cần chú ý đến những dấu hiệu trên để kịp thời can thiệp, ngăn ngừa tình trạng táo bón cho bé.
2. Vì sao massage giúp giảm táo bón?
Một trong những phương pháp giảm táo bón tự nhiên an toàn, hiệu quả cho bé chính là massage. Massage không chỉ giúp bé thư giãn mà còn kích thích hệ tiêu hóa hoạt động hiệu quả hơn, đặc biệt là đường ruột – nơi phân di chuyển và được thải ra ngoài.
Không những thế, massage còn giúp bé thư giãn, cải thiện chất lượng giấc ngủ và tăng cường gắn bó với cha mẹ – những lợi ích quý giá trong hành trình nuôi dưỡng và phát triển toàn diện cho trẻ.
Theo một nghiên cứu được đăng trên Journal of Pediatric Gastroenterology and Nutrition (2015) với tiêu đề Abdominal massage therapy for chronic constipation in children đã chỉ ra rằng: Massage bụng cho trẻ bị táo bón mãn tính giúp tăng nhu động ruột, rút ngắn thời gian đại tiện và giảm tần suất táo bón rõ rệt.
Ngoài ra, trung tâm sức khỏe Mayo Clinic – Hoa Kỳ cũng khuyến khích cha mẹ thường xuyên massage bụng, coi đây như một phương pháp hỗ trợ điều trị táo bón nhẹ ở trẻ nhỏ, đặc biệt khi kết hợp với việc điều chỉnh chế độ ăn hàng ngày cho bé (đối với bé đã ăn dặm)
3. Nguyên tắc khi học cách massage cho bé bị táo bón
Để đảm bảo hiệu quả và an toàn, khi học cách massage bụng cho bé dễ đi cầu, cha mẹ cần nắm rõ các nguyên tắc dưới đây trước khi thực hiện:
- Không massage ngay sau khi ăn, ba mẹ nên chờ ít nhất 30 – 45 phút sau bữa ăn mới massage để tránh tình trạng nôn trớ, tác động đến vùng bụng khiến bé đau bụng…
- Không massage khi bé sốt, đau bụng dữ dội, có vết thương trên da, bé gào khóc, bé đang bị dị ứng…
- Vệ sinh tay sạch sẽ trước khi massage, đồng thời làm ấm tay và cắt móng tay gọn gàng, không đeo trang sức khi massage cho bé
- Không gian ấm áp, yên tĩnh giúp bé thư giãn tốt hơn. Cùng với đó, không gian massage cho bé cần phải kín gió để tránh gió khiến bé bị cảm lạnh.
- Sử dụng dầu massage tự nhiên (dầu dừa, dầu hạnh nhân) hoặc các sản phẩm dầu massage có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, uy tín, được FDA hoặc Bộ Y tế công nhận an toàn cho trẻ
4. Hướng dẫn cách massage cho bé bị táo bón
4.1. Cách massage bụng cho bé dễ đi cầu (dành cho trẻ sơ sinh đến 12 tháng tuổi)
Sau khi đã chuẩn bị về không gian và thời gian lý tưởng, ba mẹ học cách massage bụng cho bé dễ đi ngoài theo các bước sau:
Động tác 1: Vẽ vòng tròn theo chiều kim đồng hồ
- Đặt hai hoặc ba ngón tay lên bụng bé, bắt đầu vẽ vòng tròn quanh rốn theo chiều kim đồng hồ.
- Lực nhẹ nhàng, đều đặn trong khoảng 1–2 phút.
Lưu ý: Chiều kim đồng hồ trùng với hướng đi của ruột già nên giúp đẩy khí, phân xuống trực tràng.
Động tác 2: Phương pháp “I LOVE YOU”
Đây là một phương pháp nổi tiếng, có tên gọi theo hình dạng chữ cái khi thực hiện và đã được chứng minh giúp kích thích nhu động ruột, hỗ trợ bé dễ đi ngoài hơn.
Phương pháp này được đặt tên theo hình dạng ba chữ cái I – L – U mà tay bạn tạo ra trên bụng bé, trùng khớp với đường đi của ruột già (đại tràng) trong hệ tiêu hóa.
Các bước thực hiện:
- “I” – Vuốt nhẹ từ sườn trái của bé xuống bụng dưới.
- “L” – Vuốt ngang từ sườn phải sang trái (ngang bụng), rồi xuống bụng dưới.
- “U” ngược – Vuốt từ bụng dưới bên phải, lên sườn phải, ngang qua bụng và xuống bụng dưới bên trái.
Lưu ý: Lặp lại 3–5 lần mỗi lần massage.
Động tác 3: Gập đầu gối về phía bụng
Các bước thực hiện:
- Giữ hai chân bé, gập nhẹ đầu gối về phía bụng rồi thả ra.
- Lặp lại 5–10 lần. Động tác này giúp tạo áp lực nhẹ lên ruột, kích thích bé đi ngoài.
Động tác 4: Massage lưng (bổ trợ)
Các bước thực hiện massage lưng cho bé dễ tiêu hóa:
- Đặt bé nằm sấp.
- Vuốt nhẹ từ cổ xuống mông theo chiều dọc cột sống, sau đó vuốt vòng tròn quanh hai bên lưng.
4.2. Cách massage bụng cho bé dễ đi ngoài (dành cho trẻ 1 tuổi trở lên)
Với những bé từ 1 trở lên, nhiều cha mẹ thường bỏ qua việc massage cho bé. Tuy nhiên, những lợi ích mà massage đem lại là không thể phủ nhận. Cha mẹ có thể tiến hành mát xa cho bé theo cách:
- Có thể áp dụng các động tác trên với lực nhẹ hơn.
- Kết hợp chơi đùa để bé hợp tác, ví dụ: “mẹ đang vẽ mặt trời trên bụng con nè”, “con chuẩn bị bắn tên lửa nhé!” (cho động tác đạp chân).
- Thời gian massage có thể kéo dài 10–15 phút tùy theo độ tuổi và phản ứng của bé.
5. Một số lưu ý quan trọng khi massage cho bé bị táo bón
Sau khi đã nắm rõ cách cách massage cho bé bị táo bón, cha mẹ hãy thực hiện hàng ngày cho bé và lưu ý những điểm dưới đây:
- Tần suất: Nên thực hiện 1–2 lần mỗi ngày đến khi bé đi tiêu được.
- Theo dõi phản ứng của bé: Nếu bé tỏ ra khó chịu, nên dừng lại và thử lại sau.
- Không dùng lực mạnh: Da bụng bé rất mỏng, chỉ nên massage bằng ngón tay hoặc lòng bàn tay nhẹ nhàng.
- Kết hợp chế độ ăn hợp lý: Với bé bú mẹ hoàn toàn, mẹ cần ăn nhiều rau xanh, trái cây, uống nhiều nước, canh ấm. Với bé ăn dặm, bổ sung chất xơ, nước lọc và trái cây như chuối, lê, mận.
Nếu bé bị táo bón kéo dài hơn 5 ngày, có dấu hiệu nôn, chán ăn, hoặc máu trong phân – cha mẹ cần đưa bé đến cơ sở y tế để được kiểm tra kịp thời.
Bên cạnh đó, ba mẹ có thể cân nhắc sử dụng các sản phẩm bổ sung lợi khuẩn đường ruột nếu tình trạng táo bón kéo dài và thực hiện các cách massage bụng cho bé dễ đi ngoài không hiệu quả. Tuy nhiên, cần tham khảo ý kiến chuyên gia hoặc bác sĩ trước khi bổ sung lợi khuẩn cho bé để tránh những tác dụng phụ không mong muốn xảy ra.
Lời kết
Massage là một phương pháp tự nhiên, dễ thực hiện và cực kỳ hiệu quả trong việc hỗ trợ điều trị táo bón cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Việc hiểu đúng Cách massage cho bé bị táo bón, đặc biệt là vận dụng các kỹ thuật khoa học sẽ giúp cha mẹ chủ động hơn trong việc chăm sóc hệ tiêu hóa của con mà không cần đến thuốc. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào liên quan đến cách massage bụng cho bé dễ đi cầu, liên hệ Daibaccare để được hỗ trợ nhé!
