Viêm phế quản là một trong những bệnh lý hô hấp thường gặp ở trẻ nhỏ, đặc biệt trong những thời điểm thời tiết giao mùa. Nhiều cha mẹ cảm thấy vô cùng lo lắng khi con bị viêm phế quản và đặt ra câu hỏi: “Trẻ bị viêm phế quản có được tắm không?” Việc tắm rửa cho trẻ trong giai đoạn này tưởng chừng đơn giản nhưng lại ảnh hưởng không nhỏ đến quá trình hồi phục của bé nếu không thực hiện đúng cách.
Hãy cùng Daibaccare tìm hiểu kỹ lưỡng về vấn đề này để chăm sóc bé an toàn và hiệu quả nhất ba mẹ nhé!
I – Viêm phế quản ở trẻ em là gì?
Viêm phế quản là tình trạng viêm nhiễm ở niêm mạc ống phế quản – nơi dẫn không khí từ khí quản vào phổi. Ở trẻ em, bởi hệ hô hấp còn non yếu cộng thêm hệ miễn dịch chưa hoàn thiện nên dễ bị virus hoặc vi khuẩn tấn công, gây ra tình trạng sưng viêm, phù nề và tăng tiết dịch nhầy, khó thở, ho kéo dài và mệt mỏi. Đó đều là những triệu chứng thường gặp của viêm phế quản.
Cụ thể, bé bị viêm phế quản sẽ có những triệu chứng thường gặp sau đây:
- Ho khan hoặc ho có đờm kéo dài
- Thở khò khè, khó thở, đặc biệt khi vận động
- Sốt nhẹ hoặc sốt cao
- Mệt mỏi, kém ăn
- Chảy nước mũi, nghẹt mũi
Viêm phế quản ở trẻ nếu không được chăm sóc và điều trị đúng cách có thể chuyển biến nặng, dẫn đến viêm phổi hoặc hen suyễn mãn tính. Vậy nên, khi trẻ có những dấu hiệu trên, cần đưa trẻ đến bệnh viện hoặc trung tâm y tế để được thăm khám, can thiệp kịp thời.
II – Trẻ bị viêm phế quản có được tắm không?
Câu trả lời là: CÓ. Trẻ bị viêm phế quản vẫn có thể tắm, nhưng cần được tắm đúng cách, vào thời điểm phù hợp, và dựa trên thể trạng cụ thể của trẻ.
Trái với suy nghĩ phổ biến rằng nên “kiêng nước” hoàn toàn khi trẻ bị bệnh, việc không tắm hoặc không vệ sinh sạch sẽ cho bé có thể gây tác dụng ngược và khiến bệnh nặng hơn.
Theo khuyến cáo từ Hiệp hội Nhi khoa Hoa Kỳ (AAP) và Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), việc vệ sinh cơ thể hàng ngày là điều cần thiết, ngay cả khi trẻ đang bị bệnh, miễn là trẻ không sốt cao hoặc không có biểu hiện nhiễm lạnh nghiêm trọng.
Vì khi trẻ ra nhiều mồ hôi, bụi bẩn và vi khuẩn dễ bám trên da, nếu không được làm sạch sẽ gây ngứa ngáy, tắc nghẽn lỗ chân lông, tạo điều kiện cho các vi khuẩn, nấm phát triển và dẫn đến các bệnh lý da như viêm nang lông, rôm sảy, hăm da – đặc biệt nguy hiểm đối với trẻ có sức đề kháng đang suy giảm.
Bác sĩ Nguyễn Thị Thanh Hà, chuyên gia Nhi khoa tại Bệnh viện Nhi Đồng 1 (TP.HCM), chia sẻ:
“Không nên kiêng nước tuyệt đối cho trẻ bị viêm phế quản. Nếu biết cách tắm nhanh, giữ ấm, và lựa chọn thời điểm thích hợp, trẻ không những không bị nặng thêm mà còn cảm thấy dễ chịu, ngủ ngon hơn và hồi phục nhanh hơn.”
Tuy nhiên, tắm như thế nào để không ảnh hưởng đến quá trình hồi phục của trẻ là điều mà cha mẹ cần đặc biệt lưu tâm.
III – Hướng dẫn tắm đúng cách khi trẻ bị viêm phế quản
1. Chọn thời điểm tắm thích hợp
Việc chọn thời điểm phù hợp để tắm cho trẻ bị viêm phế quản là yếu tố quan trọng giúp hạn chế nguy cơ làm bệnh nặng hơn.
Theo khuyến cáo từ Bệnh viện Nhi Trung ương, thời điểm lý tưởng để tắm cho trẻ là vào khoảng 10 giờ sáng đến 2 giờ chiều, khi nhiệt độ trong ngày ấm áp nhất và ít biến động nhất
Bởi nếu tắm vào sáng sớm hoặc chiều tối sẽ khiến trẻ dễ bị nhiễm lạnh do chênh lệch nhiệt độ, đặc biệt là trong mùa đông.
Cùng với đó, nên tắm sau khi trẻ ăn khoảng 30–60 phút cũng là thời điểm hợp lý để tránh rối loạn tiêu hóa, đau bụng hoặc đau dạ dày, nôn trớ…
2. Nên tắm nhanh, không ngâm lâu
Nhiều bậc phụ huynh có thói quen để trẻ chơi đùa trong bồn tắm hoặc ngâm mình lâu trong nước ấm và tinh dầu tràm (hoặc hồi, oải hương…) với hy vọng làm dịu các triệu chứng hô hấp.
Tuy nhiên, theo Hiệp hội Nhi khoa Hoa Kỳ (AAP), trẻ bị viêm phế quản chỉ nên được tắm nhanh, tối đa 5–10 phút. Việc ngâm nước lâu khiến cơ thể mất nhiệt, làm tăng tiết dịch nhầy trong phế quản và kéo dài tình trạng ho hoặc khó thở.
Ngoài ra, nước ấm bốc hơi trong thời gian dài có thể làm tăng độ ẩm trong không khí, khiến trẻ dễ bị nghẹt mũi hoặc khó chịu hơn.
3. Sử dụng nước ấm và tắm ở nơi kín gió
Nhiệt độ nước tắm an toàn cho trẻ trong giai đoạn viêm phế quản nên duy trì ở mức 37–38°C. Để kiểm tra nhanh, cha mẹ có thể dùng khuỷu tay hoặc mu bàn tay thử nước: nếu thấy nước ấm dễ chịu, không nóng rát thì có thể yên tâm.
Một lưu ý hết sức quan trọng đối với cha mẹ thắc mắc trẻ bị viêm phế quản có được tắm không, đó là, cần đảm bảo phòng tắm kín gió, tránh hoàn toàn các luồng gió lạnh có thể làm trẻ bị sốc nhiệt.
Tại các quốc gia có khí hậu lạnh, như Nhật Bản hay Hàn Quốc, hay tại miền Bắc nước ta, các bác sĩ nhi khoa thường khuyến cáo sử dụng máy sưởi phòng tắm hoặc đèn sưởi hồng ngoại khi tắm cho trẻ trong mùa đông để giữ ấm không gian và tránh sự thay đổi nhiệt độ đột ngột.
4. Lau khô người và giữ ấm ngay sau khi tắm
Sau khi tắm, cha mẹ cần lau khô toàn bộ cơ thể bé càng nhanh càng tốt, nhất là ở các vùng dễ đọng nước như cổ, lưng, ngực và kẽ tay chân.
Không nên để trẻ tự khô người tự nhiên hoặc mặc quần áo khi da còn ẩm, vì điều này dễ khiến cơ thể nhiễm lạnh. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), giữ ấm sau khi tắm là một trong những bước quan trọng giúp phòng ngừa biến chứng hô hấp ở trẻ nhỏ.
Sau khi lau khô người cho bé, hãy mặc những bộ quần áo vải cotton mềm, có độ co giãn và giữ ấm tốt như áo dài tay, quần dài, tất và mũ đội đầu nhẹ.
5. Không gội đầu nếu không cần thiết
Gội đầu cho trẻ khi đang viêm phế quản là điều không nên làm, trừ khi thật sự cần thiết. Khi gội, tóc ướt lâu khô dễ làm mất nhiệt vùng đầu, dẫn đến đau đầu hoặc nhiễm lạnh sâu.
Hơn nữa, thao tác cúi đầu, đổ nước có thể khiến trẻ ho nhiều hơn hoặc khó thở nếu đang trong giai đoạn phế quản nhạy cảm.
Tiến sĩ Nguyễn Thị Thanh – chuyên gia Nhi khoa tại Đại học Y Hà Nội, khuyên rằng trong những ngày trẻ đang ho, sổ mũi hay có biểu hiện khó thở, chỉ nên dùng khăn mềm nhúng nước ấm để lau bụi bẩn, mồ hôi ở mặt, đầu và gáy của bé, tránh gội đầu trực tiếp.
IV – Khi nào nên tạm thời ngừng tắm cho bé?
Mặc dù đáp án cho thắc mắc trẻ bị viêm phế quản có được tắm không là có. Nhưng vẫn có một số trường hợp cụ thể, cha mẹ cần kiêng tắm tạm thời để tránh ảnh hưởng đến sức khỏe của bé:
- Sốt cao trên 38,5 độ C, rét run hoặc có biểu hiện mệt lả
- Khó thở, thở rút lõm ngực, phải thở oxy
- Mới truyền dịch hoặc đang có biến chứng nặng
- Thời tiết quá lạnh, phòng tắm không đảm bảo kín gió, nhiệt độ phòng thấp
Khi đó, cha mẹ nên lau người cho bé bằng khăn ấm, lau kỹ các vùng cổ, nách, bẹn, lưng… để giữ vệ sinh cho con thay vì tắm.
V – Một số lưu ý khác khi chăm sóc trẻ bị viêm phế quản
Ngoài việc quan tâm đến việc tắm, cha mẹ cần lưu ý một số điều sau để giúp trẻ nhanh hồi phục:
- Giữ ấm cơ thể bé: Đặc biệt là cổ, ngực, lòng bàn tay và bàn chân. Tránh để bé ra ngoài trời gió lạnh, nên đeo khẩu trang khi ra đường.
- Chế độ dinh dưỡng đầy đủ: Cho trẻ ăn các thực phẩm dễ tiêu, giàu dinh dưỡng như cháo, súp, sữa, hoa quả giàu vitamin C (cam, quýt, ổi). Đồng thời tránh thức ăn lạnh, đồ uống có gas, thực phẩm chiên rán nhiều dầu mỡ…
- Uống nhiều nước lọc, nước ép, canh: Trẻ nên được uống nhiều nước ấm để làm loãng đờm và giữ ẩm cho đường thở.
- Vệ sinh mũi họng thường xuyên: Sử dụng nước muối sinh lý nhỏ mũi, hút mũi nếu cần để thông thoáng đường hô hấp, loại bỏ vi khuẩn và virus ở mũi họng.
Tuân thủ hướng dẫn điều trị từ bác sĩ: Cha mẹ không được tự ý dùng kháng sinh hay thuốc giảm ho cho trẻ khi chưa có chỉ định. Đặc biệt, đừng quên đưa bé tái khám đúng lịch để theo dõi tiến triển bệnh.
Việc trẻ bị viêm phế quản có được tắm không là một thắc mắc chính đáng của nhiều bậc phụ huynh. Qua bài viết này, Daibaccare hy vọng cha mẹ đã có câu trả lời chuẩn xác. Chăm sóc kỹ lưỡng, hợp lý và khoa học sẽ giúp trẻ không chỉ cảm thấy thoải mái mà còn hỗ trợ tích cực cho quá trình điều trị. Nếu có thắc mắc, đừng quên liên hệ chúng tôi để được tư vấn và hỗ trợ cụ thể nhất.
