Trong giai đoạn mọc răng, nhiều bé có biểu hiện lợi (nướu) sưng đỏ, kèm theo chảy dãi nhiều, quấy khóc hoặc biếng ăn khiến nhiều ba mẹ lo lắng và tự hỏi bé sưng lợi bao lâu thì mọc răng. Theo các chuyên gia nhi khoa, đây là phản ứng sinh lý bình thường khi răng sữa bắt đầu trồi lên khỏi nướu và ba mẹ hoàn toàn có thể áp dụng những cách đơn giản mà hiệu quả để giúp bé vượt qua giai đoạn này.
Nguyên nhân bé bị sưng lợi khi mọc răng
Bé bị sưng lợi, hay còn gọi là viêm lợi (viêm nướu), là tình trạng nướu bị sưng, đỏ và có thể chảy máu, do nhiễm trùng hoặc kích ứng mô mềm quanh răng. Khi thấy nướu của bé bị sưng, kèm theo chảy dãi nhiều, bé hay gặm đồ vật hoặc gặm ngón tay thì đó rất có thể là bé đang bị sưng lợi do mọc răng.
Theo Hiệp hội Nhi khoa Hoa Kỳ (American Academy of Pediatrics – AAP), các triệu chứng như sưng lợi, chảy dãi, quấy khóc thường xuất hiện trước khi răng mọc và được coi là hiện tượng bình thường trong giai đoạn phát triển răng sữa của bé.
Nguyên nhân của tình trạng bé sưng lợi khi mọc răng là do:
- Áp lực từ mầm răng: Răng sữa nằm dưới nướu sẽ tạo áp lực, đẩy mô lợi phồng lên và gây sưng, đau, ngứa, khiến nướu bé khó chịu.
- Tăng tiết nước bọt: Khi mọc răng, tuyến nước bọt hoạt động mạnh hơn, khiến khoang miệng luôn ẩm và dễ kích ứng lợi.
- Viêm nhẹ quanh nướu: Nướu bị tổn thương trong quá trình răng mọc có thể gây viêm nhẹ, khiến bé khó chịu, sưng đỏ.
Bé sưng lợi bao lâu thì mọc răng?
Thông thường, bé bị sưng lợi khoảng từ 3 – 5 ngày trước khi chiếc răng đầu tiên trồi lên.
Nghiên cứu trên Tạp chí Nhi khoa (Pediatrics Journal) với tiêu đề “Teething Symptoms in the First Year of Life and Associated Factors:A Cohort Study” (tạm dịch: Các triệu chứng mọc răng trong năm đầu đời và các yếu tố liên quan: Một nghiên cứu theo nhóm) kết luận: Khoảng 73% trẻ trong năm đầu đời có ít nhất một triệu chứng mọc răng, thường gặp nhất là cáu gắt, sốt nhẹ, tiêu chảy và ngứa lợi.
Một nghiên cứu khác đăng tải trên PubMed (Symptoms associated with infant teething: a prospective study) theo dõi từng ngày trước và sau khi răng mọc cho thấy: các dấu hiệu như sưng lợi, chảy dãi, cáu gắt tăng rõ rệt trong 4 ngày trước khi răng xuất hiện và kéo dài 2 – 3 ngày sau đó.
Nhưng cũng có những trường hợp, tình trạng sưng lợi của bé có thể kéo dài đến 1 tuần tùy thuộc vào cơ địa, mức độ cứng của nướu và vị trí răng mọc. Thông thường:
- Răng cửa sữa: Là răng mọc đầu tiên, khi bé khoảng 6 – 10 tháng, lợi thường sưng khoảng 3 – 4 ngày trước khi răng xuất hiện.
- Răng hàm sữa: mọc muộn hơn, khoảng 12–16 tháng. Khi mọc răng hàm, lợi của bé có thể sưng lâu hơn, khoảng từ 5 – 7 ngày, do răng có kích thước lớn.
Những cách hỗ trợ giảm sưng lợi cho bé
Sau khi biết được giải đáp cho thắc mắc bé sưng lợi bao lâu thì mọc răng, cha mẹ có thể áp dụng những cách giảm sưng sau đây để “xoa dịu” nướu cho bé:
Dùng vòng/đồ gặm nướu
Khi thấy bé có các dấu hiệu mọc răng như sưng nướu, chảy dãi, hay gặm ngón tay hay đồ vật, cha mẹ có thể cho bé dùng vòng/đồ gặm nướu phù hợp.
Sử dụng vòng/đồ gặm nướu sẽ giúp bé giảm ngứa, đau nướu trong giai đoạn mọc răng bằng cách tạo lực ma sát nhẹ, đồng thời tạo áp lực nhẹ nhàng lên xương hàm, thúc đẩy sự phát triển khỏe mạnh.
Theo đó, cha mẹ nên cho bé ngậm vòng gặm nướu bằng silicon mềm, có thể làm mát trong ngăn mát tủ lạnh trước khi sử dụng. Lúc này, nhiệt lạnh từ đồ gặm nướu có thể giúp bé giảm sưng đau và mang lại cảm giác dễ chịu hơn.
Massage nướu nhẹ nhàng
Theo Hiệp hội Nhi khoa Hoa Kỳ (AAP), massage nướu và sử dụng vòng gặm nướu lạnh là hai biện pháp an toàn, tự nhiên và hiệu quả nhất để hỗ trợ giảm khó chịu cho bé khi mọc răng.
Công dụng massage nướu cho bé bao gồm:
- Giúp giảm đau, ngứa lợi khi mọc răng.
- Kích thích tuần hoàn máu, hỗ trợ răng trồi lên dễ hơn.
- Làm bé bớt quấy khóc, bú và ăn dặm thoải mái hơn.
- Hỗ trợ vệ sinh miệng, loại bỏ cặn sữa và vi khuẩn trên nướu.
Hướng dẫn thực hiện
- Rửa sạch tay với xà phòng diệt khuẩn an toàn, lau khô tay bằng khăn sạch
- Quấn gạc mềm ẩm quanh ngón tay hoặc dùng ngón tay sạch
- Massage nhẹ nhàng vùng nướu sưng theo chuyển động tròn 1 – 2 phút, hành động này giúp giảm áp lực và kích thích tuần hoàn máu, làm bé bớt khó chịu.
- Có thể lặp lại vài lần trong ngày, đặc biệt trước khi cho bé bú.
Cho bé uống nước mát (nếu đã ăn dặm)
Với bé trên 6 tháng, ba mẹ có thể cho bé uống một chút nước mát để làm dịu nướu, đồng thời giữ ẩm khoang miệng sẽ giúp bé dễ chịu hơn trong giai đoạn mọc răng đầy “thử thách” này.
Giữ vệ sinh răng miệng
Giữ vệ sinh răng miệng cho bé trong giai đoạn mọc răng rất quan trọng vì giúp ngăn ngừa vi khuẩn tích tụ, hạn chế tình trạng hôi miệng và phòng sâu răng sữa sớm. Việc làm sạch nướu và răng còn giúp giảm viêm, bớt đau ngứa, khiến bé dễ chịu hơn. Đồng thời, đây cũng là bước nền tảng để hình thành thói quen chăm sóc răng miệng tốt từ khi còn nhỏ.
Theo các chuyên gia, tùy từng độ tuổi mà cha mẹ có thể cân nhắc và chọn lựa sử dụng kem đánh răng phù hợp. Đặc biệt, với những trẻ dưới 3 tuổi, cần đảm bảo kem đánh răng lành tính, an toàn khi chẳng may bé nuốt phải (nếu bé chưa biết nhổ kem đánh răng).
Tham khảo ý kiến bác sĩ nếu cần
Nếu tình trạng sưng lợi của bé kéo dài hơn 1 tuần, kèm theo sốt cao trên 38.5 độ, không cắt cơn sốt, tiêu chảy nhiều hoặc bỏ bú, bé lờ đờ mệt mỏi… cha mẹ nên đưa bé đi khám để kịp thời phát hiện nguy cơ bệnh răng miệng (ví dụ như nhiễm trùng nướu) cũng như can thiệp sớm, giúp bé dễ chịu hơn.
Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể kê gel giảm đau nướu an toàn cho trẻ nhỏ. Nhưng cha mẹ nên nhớ, chỉ sử dụng gel giảm đau khi có chỉ định từ bác sĩ, chuyên gia, tránh tự ý sử dụng để phòng ngừa tác dụng phụ xảy ra.
Bé sưng lợi thường kéo dài 3–7 ngày trước khi răng mọc. Đây là hiện tượng bình thường, ba mẹ có thể giúp con dễ chịu hơn bằng cách massage lợi, cho ngậm vòng gặm nướu mát, giữ vệ sinh miệng sạch sẽ và theo dõi các dấu hiệu bất thường. Nếu tình trạng trở nên nghiêm trọng, hãy đưa bé đi khám để được tư vấn kịp thời.
