Cách tháo kẹp rốn cho trẻ sơ sinh là thắc mắc của nhiều cha mẹ. Bởi ngay sau khi chào đời, bé sẽ được cắt dây rốn và cố định bằng một chiếc kẹp nhựa y tế, đây là bước quan trọng nhằm ngăn ngừa chảy máu và bảo vệ vết cắt dây rốn trong những ngày đầu đời. Nhưng sau đó, khi nào nên tháo kẹp rốn cho trẻ sơ sinh? Cách tháo kẹp rốn an toàn, đúng chuẩn y tế ra sao? Hôm nay, hãy để Daibaccare giải đáp cho bạn.
Tại sao cần nắm rõ cách tháo kẹp rốn cho trẻ sơ sinh đúng?
Việc tháo kẹp rốn không chỉ đơn giản là một thủ thuật nhỏ, mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của bé trong những ngày đầu đời. Tháo đúng cách sẽ giúp trẻ thoải mái, không gặp vấn đề liên quan đến sức khỏe. Nhưng nếu tháo sai, trẻ sẽ phải đối mặt với nhiều nguy cơ khác nhau, ví dụ như nhiễm trùng, mưng mủ…
Cụ thể, nắm rõ cách tháo kẹp rốn cho trẻ sơ sinh sẽ:
Giúp bé thoải mái hơn
Kẹp nhựa thường khá cứng, dễ cọ xát vào tã hoặc quần áo, khiến bé bị lấn cấn, khó chịu, thậm chí làm trầy xước vùng da quanh rốn. Khi tháo đúng cách, bé sẽ dễ chịu hơn, ngủ ngon hơn.
Đồng thời, cha mẹ cũng sẽ giảm được tình trạng “bối rối” – sợ chạm phải kẹp rốn khi tắm hay mặc tã/bỉm cho bé yêu.
Hỗ trợ rốn khô và rụng tự nhiên
Sau khi tháo kẹp, cuống rốn không còn bị bó chặt, giúp không khí lưu thông tốt hơn. Nhờ vậy, mô rốn nhanh khô, co lại và rụng tự nhiên trong vòng 7–14 ngày.
Khi nào nên tháo kẹp rốn cho trẻ sơ sinh?
Theo bác sĩ nhi khoa và hướng dẫn từ WHO, bên cạnh việc giữ dây rốn khô ráo và không bôi bất cứ thứ gì lên đó (chẳng hạn như thuốc mỡ) thì thời điểm lý tưởng để tháo kẹp rốn thường là: Trong vòng 24–48 giờ sau sinh, khi mặt cắt rốn khô ráo, cuống rốn đã khô và không còn chảy dịch.
Trong đa số trường hợp, việc tháo kẹp được thực hiện ngay tại bệnh viện trước khi mẹ và bé xuất viện.
Hoặc nếu bé xuất viện sớm (bé đẻ thường, sức khỏe tốt) thì khi về nhà, ba mẹ quan sát, thời điểm tháo kẹp là khi rốn đã khô và chuẩn bị bong, nghĩa là phần còn lại của dây rốn đã khô, chuyển sang màu nâu hoặc xám.
Nhưng cần lưu ý, cha mẹ tuyệt đối không nên tự tháo kẹp tại nhà. Việc này cần được thực hiện bởi nhân viên y tế với dụng cụ vô khuẩn, nhằm tránh nguy cơ nhiễm trùng.
Còn nếu bé sinh non hoặc có bệnh lý đặc biệt, thời gian tháo kẹp có thể được cân nhắc muộn hơn để đảm bảo an toàn.
Quy trình tháo kẹp rốn
Quy trình tháo kẹp rốn thường diễn ra rất nhanh chóng, chỉ vài phút, nhưng phải tuân thủ nguyên tắc vô khuẩn tuyệt đối và sẽ do nhân viên y tế thực hiện để đảm bảo an toàn cho cho sức khỏe của bé.
Bước 1: Vệ sinh và chuẩn bị
- Nhân viên y tế rửa tay và sát khuẩn theo đúng quy trình.
- Chuẩn bị dụng cụ tháo kẹp (kéo, kìm y tế) đã được tiệt trùng trước đó.
- Vùng rốn của bé được lau bằng gạc vô khuẩn, có thể thấm nước muối sinh lý hoặc cồn y tế nồng độ thấp. Việc này nhằm loại bỏ vi khuẩn xung quanh vùng rốn để chuẩn bị cho quá trình tháo kẹp.
Bước 2: Tháo kẹp
Nhân viên y tế sẽ dùng dụng cụ chuyên dụng cắt kẹp nhựa. Thao tác này yêu cầu nhẹ nhàng nhưng dứt khoát, tránh gây đau hay tổn thương da quanh rốn cho bé.
Bước 3: Theo dõi sau tháo
Nhân viên y tế sẽ quan sát rốn trong vài phút để chắc chắn không chảy máu sau khi tháo kẹp rốn cho bé. Nếu trong trường hợp rốn của bé còn rỉ dịch, nhân viên y tế sẽ lau sạch và có thể băng hờ rốn bằng gạc khô.
Sau đó, cha mẹ được hướng dẫn chi tiết cách chăm sóc rốn tại nhà sau khi tháo kẹp rốn. Cần lưu ý, chăm sóc rốn sau tháo kẹp cũng rất quan trọng để đảm bảo sức khỏe vùng bụng nói riêng và sức khỏe tổng thể nói chung cho bé yêu.
Cách chăm sóc rốn sau khi tháo kẹp
Sau khi đã tháo kẹp rốn, chăm sóc vùng rốn là giai đoạn cực kỳ quan trọng. Theo WHO (2014) và các chuyên gia từ Mayoclinic (bệnh viện và trung tâm nghiên cứu y khoa hàng đầu thế giới), cách chăm sóc tốt nhất là giữ rốn sạch và khô, không băng kín, không dùng thuốc hay chất bôi ngoài da trừ khi có chỉ định.
Cụ thể, cha mẹ cần:
- Giữ cho cuống rốn khô ráo: Hãy để phần rốn của bé “được hở” để không khí giúp phần gốc rốn mau khô, bằng cách là khi mặc tã cho bé, cha mẹ có thể gập mép tã xuống để không che lên rốn. Hoặc cắt bớt một phần nhỏ của tã rồi dùng băng dính dán lại mép cắt. Một nửa miếng băng dính dán ở mặt trong tã, nửa còn lại dán ra mặt ngoài.
- Không dùng cồn để lau rốn: Trừ khi có chỉ định từ nhân viên y tế, cha mẹ không nên dùng cồn lau hoặc chà xát lên cuống rốn.
- Lau sạch dịch quanh rốn: Sau khi tháo kẹp rốn, quanh cuống rốn có thể có một ít dịch trong hoặc hơi lẫn máu rỉ ra. Nếu bé của bạn gặp tình trạng này, hãy dùng tăm bông ẩm nhẹ nhàng lau sạch.
- Lau sạch phân dính vào rốn: Nếu không may phân của bé dính vào rốn, hãy bình tĩnh và làm sạch đúng cách để giúp ngừa nhiễm trùng. Cha mẹ hãy dùng khăn vải với xà phòng dịu nhẹ và nước để lau sạch chỗ bị bẩn. Sau đó lau khô bằng khăn sạch và để rốn thoáng khí.
- Cân nhắc việc tắm bằng khăn lau (sponge bath): Cách này giúp dễ giữ rốn khô hơn so với tắm ngập nước. Trong khi tắm, chỉ cần lau hoặc thấm sạch những vùng cần làm sạch bằng khăn mềm, ẩm, ấm. Sau đó, lau khô cho bé bằng khăn khô. Trong trường hợp cuống rốn bị ướt trong quá trình tắm thì cha mẹ cũng không cần quá lo lắng, bởi nó không gây hại gì. Nhưng cần lưu ý lau khô nhẹ nhàng phần cuống rốn
- Để cuống rốn tự rụng. Cha mẹ lưu ý, tuyệt đối không tự tay kéo hoặc giật cuống rốn ra để tránh làm tổn thương, xước, nhiễm trùng vùng cuống rốn. Hãy để cuống rốn rụng tự nhiên.
- Theo dõi dấu hiệu bất thường: Khi bé có các dấu hiệu như rốn sưng đỏ hoặc sưng lan ra vùng bụng; Chảy máu nhiều hoặc rỉ mủ vàng/xanh; Rốn có mùi khó chịu; Bé sốt, bú kém hoặc quấy khóc khi chạm vào rốn… cần đưa trẻ tới bệnh viện hoặc trung tâm y tế để bác sĩ thăm khám, chẩn đoán và can thiệp kịp thời.
Những điều cha mẹ tuyệt đối không nên làm
- Không tự ý tháo kẹp rốn tại nhà.
- Không dùng mẹo dân gian như đắp lá trầu, bôi nghệ, bột than… lên rốn.
- Không băng kín rốn quá lâu, vì dễ gây ẩm ướt và nhiễm khuẩn.
- Không vội kéo cuống rốn khi thấy rốn gần rụng – hãy để rụng tự nhiên.
Lời kết
Cách tháo kẹp rốn cho trẻ sơ sinh tưởng chừng đơn giản nhưng lại là bước quan trọng trong chăm sóc sức khỏe bé yêu. Cha mẹ cần ghi nhớ việc tháo kẹp phải do nhân viên y tế thực hiện, trong điều kiện vô khuẩn. Và sau khi tháo, cha mẹ chỉ cần giữ rốn khô – sạch – thoáng, không dùng mẹo dân gian và cũng không bôi bất cứ thứ gì lên rốn. Nếu có bất kỳ thắc mắc, liên hệ với Daibaccare để được chuyên gia tư vấn và hỗ trợ nhé!
