Mảng bám đen trên răng bé khiến nhiều cha mẹ lo lắng, không chỉ vì ảnh hưởng đến thẩm mỹ mà còn là dấu hiệu cảnh báo nhiều vấn đề về sức khỏe răng miệng. Vậy răng bé bị mảng bám đen là gì, có nguy hiểm không, và cách xử lý như thế nào cho an toàn, hiệu quả?
Răng bé bị mảng bám đen là gì?
Mảng bám đen là những vệt hoặc đốm màu nâu đen, xám đen xuất hiện dọc theo viền nướu hoặc ở mặt trong của răng, đặc biệt là răng cửa và răng hàm.
Khác với sâu răng thường gây ra lỗ sâu và đau nhức – răng bé bị mảng bám đen không gây đau và có thể là dạng đổi màu răng lành tính. Tuy nhiên, nếu không được xử lý đúng cách, chúng có thể phát triển, khiến răng yếu dần và tăng nguy cơ sâu răng thật sự.
Theo Curaprox (New Zealand), loại đổi màu này được gọi là “black stain” – một dạng nhiễm sắc tố đặc biệt, thường gặp ở trẻ nhỏ trong độ tuổi mọc răng sữa.
Ba mẹ có thể dựa vào các dấu hiệu dưới đây để phân biệt mảng bám đen với sâu răng:
- Xuất hiện vệt đen hoặc nâu sẫm dọc theo viền nướu, thường đối xứng hai bên hàm.
Không gây đau, không có lỗ sâu, bé vẫn ăn uống bình thường.
Mảng bám đen không dễ chải sạch tại nhà bằng bàn chải thông thường. - Xuất hiện nhiều hơn ở răng hàm dưới và răng cửa hàm trên.
- Bé không có các dấu hiệu viêm nướu hay sưng đỏ quanh khu vực đó.
Nguyên nhân khiến răng bé bị mảng bám đen
Vi khuẩn sắc tố chromogenic
Nguyên nhân phổ biến nhất của tình trạng răng bé bị mảng bám đen là do sự phát triển của vi khuẩn sinh sắc tố (chromogenic bacteria), đặc biệt là Actinomyces spp. Những vi khuẩn này sản sinh ra hợp chất sắt hoặc mangan, tương tác với nước bọt, tạo nên các mảng màu đen bám chắc vào răng.
Theo blog chuyên sâu của Curaprox, black stain có thể xuất hiện ở cả những trẻ có chế độ ăn ít đường, hệ vi sinh miệng ổn định – điều này cho thấy đây không hẳn là dấu hiệu của vệ sinh kém, mà còn liên quan đến hệ vi sinh đặc trưng trong khoang miệng.
Dư thừa sắt hoặc sử dụng thuốc chứa sắt
Nếu trẻ đang bổ sung sắt bằng đường uống, tình trạng răng bị mảng bám đen, xỉn màu có thể xảy ra do ion sắt tương tác với thức ăn và nước bọt tạo thành muối sắt sẫm màu.
Theo nhiều nha sĩ, những bé sử dụng thuốc bổ sung sắt có tỷ lệ gặp vết đen trên răng cao hơn bình thường, đặc biệt khi không được vệ sinh miệng sau khi uống thuốc.
Mảng bám thức ăn, vệ sinh răng miệng kém
Sau khi ăn, những mảnh vụn thức ăn không được làm sạch kết hợp với vi khuẩn dễ tạo thành mảng bám. Sau thời gian dài, mảng bám này sẽ chuyển màu sẫm và lâu dần có thể chuyển thành sâu răng, hôi miệng cũng như nhiều vấn đề răng miệng khác.
Tình trạng thiếu khoáng, men răng yếu
Răng của bé có thể có bề mặt xốp hoặc bị loạn sản men răng khiến sắc tố dễ bám hơn, dẫn đến tình trạng răng bé bị mảng bám đen.
Răng bé bị mảng bám đen có nguy hiểm không?
Thông thường, mảng bám đen lành tính và không gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Tuy nhiên, nếu không vệ sinh đúng cách, mảng bám có thể trở thành nền tảng cho sự phát triển của sâu răng hoặc viêm nướu.
Theo Viện Hàn lâm Nha khoa Nhi Hoa Kỳ (AAPD), việc phát hiện và xử lý sớm các vết đổi màu giúp ngăn ngừa biến chứng, đồng thời rèn luyện thói quen chăm sóc răng miệng sớm cho trẻ.
8 cách làm sạch răng bé bị mảng bám đen an toàn, hiệu quả
Mặc dù răng bé bị mảng bám đen không phải lúc nào cũng là dấu hiệu nguy hiểm, nhưng đây là lời nhắc quan trọng để cha mẹ chú ý hơn đến việc chăm sóc răng miệng cho con từ những năm tháng đầu đời. Việc hiểu rõ nguyên nhân, nhận biết biểu hiện và có biện pháp xử lý đúng cách sẽ giúp giữ cho nụ cười của bé luôn khỏe mạnh và rạng rỡ.
Dưới đây là 8 cách xử lý khi răng bé bị mảng bám đen hiệu quả, được chuyên gia khuyến nghị:
Đưa bé đến nha sĩ nhi
Khám răng định kỳ 6 tháng/lần giúp xác định chính xác đó là mảng bám đen lành tính hay dấu hiệu sâu răng, từ đó có phương pháp xử lý phù hợp.
Theo Hiệp hội Nha khoa Nhi Hoa Kỳ (AAPD), trẻ nên được kiểm tra răng lần đầu trước 12 tháng tuổi và khám định kỳ sau đó 6 tháng/lần.
Làm sạch răng chuyên nghiệp (polishing hoặc cạo vôi nhẹ)
Khi tới thăm khám, tùy thuộc vào tình trạng mảng bám của bé mà nha sĩ sẽ đề xuất các cách xử lý phù hợp. Thông thường, nha sĩ sẽ sử dụng dụng cụ chuyên dụng để loại bỏ mảng bám đen mà không làm tổn thương men răng. Quy trình thường rất nhẹ nhàng và không gây đau nên cha mẹ có thể yên tâm đưa bé tới khám.
Sử dụng bàn chải đánh răng mềm, lông nhỏ
Chọn bàn chải dành riêng cho trẻ em, có lông siêu mềm, kích thước nhỏ phù hợp với khoang miệng bé giúp làm sạch nhẹ nhàng, không gây tổn thương nướu.
Chải răng đúng cách 2 lần/ngày
Chải răng sáng và tối với kem đánh răng phù hợp, đặc biệt sau khi uống sữa đêm. Với trẻ dưới 1 tuổi, chưa biết nhổ kem đánh răng, cha mẹ cần hỗ trợ và nên ưu tiên sản phẩm có thành phần lành tính, an toàn nếu nuốt phải. Với trẻ dưới 3 tuổi, cha mẹ có thể hỗ trợ đánh răng bằng kem chứa fluor <500ppm để ngừa sâu răng và mảng bám.
Làm sạch sau khi uống thuốc sắt
Dùng khăn gạc ẩm hoặc bàn chải làm sạch nhẹ răng, nướu và lưỡi sau mỗi lần uống thuốc chứa sắt để tránh đổi màu răng.
Bổ sung fluor đúng cách
Nước uống không chứa flour có thể gây hại cho răng nếu không được bổ sung đủ flour từ các nguồn khác. Fluoride đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ men răng, giúp tái khoáng hóa và ngăn ngừa sâu răng.
Với những nơi nguồn nước không chứa flo, nha sĩ sẽ tư vấn bổ sung fluor dạng gel hoặc nước súc miệng dành cho trẻ nhỏ nhằm tăng cường men răng, giảm hình thành mảng bám.
Giữ chế độ ăn uống hợp lý
Hạn chế đồ ngọt, nước trái cây đóng hộp, bánh dẻo… Thay vào đó, tăng cường thực phẩm giàu canxi, vitamin D và phốt pho như sữa, trứng, cá, rau xanh để răng bé chắc khỏe, ít bị đổi màu.
Tập thói quen uống nước sau khi ăn
Việc cho bé uống một ngụm nước sau mỗi bữa ăn hoặc sau khi dùng thuốc sẽ giúp làm loãng axit, rửa trôi cặn thức ăn và hạn chế vi khuẩn gây mảng bám.
Lời kết
Răng bé bị mảng bám đen thông thường không nguy hiểm nhưng nếu không được phát hiện và can thiệp kịp thời, nó có thể dẫn đến những vấn đề răng miệng khác. Hy vọng những chia sẻ trên đây của Daibaccare đã giúp cha mẹ hiểu thêm về cách bảo vệ răng miệng của trẻ luôn chắc khỏe thơm tho. Liên hệ Daibaccare để được chuyên gia giải đáp nếu có bất kì thắc mắc nào khác bạn nhé!
