Trẻ bị mẩn ngứa ở cổ là triệu chứng thường gặp ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau như rôm sảy, viêm da cơ địa, dị ứng, nhiễm nấm hoặc nhiễm khuẩn… với dấu hiệu riêng biệt nhưng bị nhiều cha mẹ nhầm lẫn hoặc chủ quan bỏ qua. Bài viết hôm nay của Daibaccare sẽ giúp cha mẹ phân biệt dấu hiệu của các tình trạng khiến trẻ bị mẩn ngứa cổ, từ đó chăm sóc làn da trẻ mịn màng khỏe mạnh.
Trẻ bị mẩn ngứa ở cổ là bệnh gì?
Trẻ bị mẩn ngứa ở cổ là tình trạng da vùng cổ của trẻ xuất hiện các nốt đỏ, hồng hoặc li ti, có thể kèm theo ngứa, rát, bong tróc hoặc rỉ dịch nhẹ, khiến bé khó chịu, hay quấy khóc và gãi liên tục.
Đây không phải là một bệnh cụ thể, mà là triệu chứng chung của nhiều vấn đề da liễu khác nhau như:
Rôm sảy
Rôm sảy (tên tiếng Anh là Miliaria hay Heat rash) là nguyên nhân phổ biến nhất khiến trẻ bị mẩn ngứa ở cổ, đặc biệt trong thời tiết nóng ẩm.
Theo các chuyên gia từ National Health Service (NHS, Vương quốc Anh), rôm sảy xảy ra khi ống tuyến mồ hôi bị tắc nghẽn, khiến mồ hôi bị giữ lại dưới da và hình thành các nốt đỏ hoặc hồng nhỏ li ti.
Những nốt rôm sảy này thường xuất hiện ở vùng da bí hơi như cổ, sau gáy, ngực và lưng trên, nơi mồ hôi tích tụ nhiều và khiến trẻ khó chịu, quấy khóc do cảm giác ngứa rát và dính bết trên da.
Cũng theo NHS, rôm sảy ở trẻ thường không nguy hiểm và có thể tự khỏi nếu da được làm mát và giữ khô thoáng. Cụ thể, cho trẻ mặc quần áo thấm hút mồ hôi tốt, tắm bằng các loại lá có tính mát và kháng khuẩn tự nhiên (ví dụ như trà xanh, lá khế…), tránh để trẻ ở môi trường nóng… bí là biện pháp cơ bản giúp cải thiện nhanh triệu chứng cũng như phòng ngừa rôm sảy hiệu quả.
Viêm da cơ địa
Viêm da cơ địa (Eczema / Atopic Dermatitis) thường biểu hiện bằng những mảng da đỏ, khô, bong vảy và ngứa kéo dài. Đặc biệt, vùng cổ, má hoặc khuỷu tay là những vị trí dễ bị tổn thương nhất, nhất là khi da bé thường xuyên tiếp xúc với mồ hôi hoặc ma sát từ quần áo.
Cùng với đó, khi bị ngứa và trẻ gãi nhiều, da có thể bị trầy xước, rớm dịch và dễ bội nhiễm vi khuẩn, khiến tình trạng viêm trở nên nghiêm trọng hơn. Do đó, cha mẹ cần chú ý các dấu hiệu bên cạnh việc trẻ bị mẩn ngứa ở cổ để phát hiện viêm da cơ địa sớm, can thiệp kịp thời, giảm tổn thương cho trẻ.
Theo Hiệp hội Da liễu Hoa Kỳ (American Academy of Dermatology – AAD) đây là một bệnh lý viêm da mạn tính có cơ chế phức tạp, xuất phát từ sự suy yếu của hàng rào bảo vệ da (skin barrier dysfunction) kết hợp với yếu tố di truyền và phản ứng dị ứng. Khi hàng rào da bị tổn thương, độ ẩm dễ thoát ra ngoài, trong khi vi khuẩn và chất gây kích ứng lại dễ xâm nhập, dẫn đến viêm và ngứa tái phát nhiều lần.
Hướng dẫn lâm sàng của AAD trong bài viết với tiêu đề “Atopic dermatitis: Diagnosis and treatment” cũng nhấn mạnh rằng, dưỡng ẩm đều đặn là nền tảng điều trị quan trọng nhất, có thể giảm tới 50% nguy cơ bùng phát viêm da cơ địa ở trẻ em có cơ địa nhạy cảm. Dưỡng ẩm còn giúp cải thiện hàng rào da và giảm tần suất tái phát.
Dị ứng (phản ứng da do thức ăn, thuốc, đồ giặt, côn trùng)
Trẻ bị mẩn ngứa ở cổ do dị ứng (Allergic reaction / Urticaria) thường xuất hiện đột ngột sau khi trẻ tiếp xúc với các yếu tố gây kích ứng như thức ăn, thuốc, chất tẩy rửa, đồ giặt, hoặc vết côn trùng cắn.
Triệu chứng điển hình của dị ứng là những mảng đỏ hoặc mề đay nổi gồ trên da, kèm cảm giác ngứa dữ dội. Ở một số trẻ, phát ban có thể khu trú ở vùng cổ — nơi da mỏng và dễ nhạy cảm, nhưng cũng có thể lan rộng ra toàn thân chỉ trong vài giờ.
Theo các chuyên gia, phản ứng dị ứng da thường lành tính và tự khỏi trong vòng vài giờ đến vài ngày nếu loại bỏ được tác nhân gây dị ứng. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, phản ứng này có thể tiến triển thành phản vệ (anaphylaxis) nguy hiểm đến tính mạng.
Vậy nên cha mẹ cần nắm rõ dấu hiệu nhận biết sớm của dị ứng, bao gồm sưng môi, mí mắt, lưỡi hoặc cổ họng, khó thở, buồn nôn hoặc tím tái. Khi đó, cha mẹ cần gọi cấp cứu ngay lập tức để tránh biến chứng nguy hiểm.
Nhiễm khuẩn da
Nhiễm khuẩn da là tình trạng da bị vi khuẩn tấn công, thường gặp nhất là tụ cầu vàng (Staphylococcus aureus) hoặc liên cầu khuẩn (Streptococcus pyogenes).
Tình trạng này thường xuất hiện ở những vùng da bị trầy xước, côn trùng cắn hoặc sau khi trẻ gãi ngứa. Biểu hiện đặc trưng là những vết đỏ nổi mụn nước hoặc mụn mủ nhỏ, dễ vỡ, rỉ dịch vàng rồi khô lại tạo thành vảy màu mật ong. Tổn thương thường tập trung ở vùng mặt, cổ hoặc tay và có thể lây lan nhanh sang vùng da khác hoặc giữa các trẻ với nhau.
Khi trẻ bị nhiễm khuẩn da, cha mẹ cần giữ vùng da sạch, tránh để trẻ gãi làm lan rộng tổn thương và đưa trẻ đến khám bác sĩ sớm nhất. Tùy mức độ, bác sĩ sẽ tư vấn phương án tối ưu nhất để kiểm soát nhiễm trùng và giúp da nhanh hồi phục,
Nhiễm nấm
Nhiễm nấm da cũng là nguyên nhân không thể bỏ qua nếu thấy trẻ bị mẩn ngứa ở cổ. Đây là tình trạng da bị tấn công bởi các loại nấm sợi như Dermatophytes hoặc Candida, thường phát triển mạnh trong môi trường ẩm, nóng — ví dụ như vùng cổ, nách hoặc bẹn của trẻ.
Triệu chứng đặc trưng của nấm da là ngứa, xuất hiện những mảng đỏ có ranh giới rõ rệt, đôi khi hơi nổi gờ, có thể bong vảy nhẹ và lan rộng dần nếu không được điều trị.
Trẻ bị mẩn ngứa ở cổ có nguy hiểm không?
Phần lớn nguyên nhân khiến trẻ bị trẻ bị mẩn ngứa ở cổ đều không nguy hiểm và có thể xử lý tại nhà. Tuy nhiên, cha mẹ cần chú ý khi thấy trẻ mẩn ngứa kèm theo những dấu hiệu sau:
- Khó thở, thở rít, tiếng khò khè, sưng môi / lưỡi / họng.
- Sốt cao kèm vùng da rỉ mủ, đỏ lan rộng (có thể nhiễm khuẩn)
- Vết thương rỉ dịch, đóng vảy mật ong
- Phát ban lan nhanh kèm nôn ói, trẻ ngủ/sốt li bì, khó đánh thức
Lúc này, cha mẹ cần đưa trẻ tới cơ sở y tế hoặc bệnh viện để được thăm khám, chẩn đoán sớm nhất, phòng ngừa biến chứng xảy ra.
Cách chăm sóc trẻ bị nổi mẩn ở cổ
Theo NHS (Anh) và American Academy of Dermatology, việc giữ da mát – ẩm – sạch là yếu tố quan trọng nhất giúp da trẻ phục hồi nhanh và ngừa tái phát. Vậy nên, khi trẻ bị nổi mẩn ở cổ, cha mẹ nên chăm sóc đúng cách để làm dịu da và ngăn tình trạng nặng hơn bằng cách:
- Giữ vùng cổ sạch và khô thoáng: Lau mồ hôi thường xuyên, mặc áo chất liệu tự nhiên khô thoáng, tránh áo cổ cao hoặc chất liệu bí, khó thoát mồ hôi.
- Tắm cho trẻ đúng cách: Dùng nước ấm, sữa tắm dịu nhẹ không xà phòng. Sau khi tắm lau khô cho trẻ bằng khăn mềm, sạch và bôi kem dưỡng ẩm sau tắm để bảo vệ da.
- Giữ mát cơ thể: Cho trẻ ở nơi thoáng mát, nhiệt độ và độ ẩm phù hợp, tránh để trẻ nóng bức và tuyệt đối không ủ kín trẻ.
- Hạn chế trẻ tự làm tổn thương da: Cha mẹ nên cắt móng tay ngắn để tránh trẻ gãi hoặc vô tình làm xước da, cùng với đó, có thể dùng kem làm dịu da chứa kẽm oxit, , chiết xuất rau má hoặc yến mạch để giúp tình trạng ngứa của trẻ dễ chịu hơn.
- Theo dõi và đi khám nếu cần: Nếu mẩn đỏ lan rộng, rỉ dịch, bé sốt hoặc sưng đau, cần gặp bác sĩ và nghe theo chỉ dẫn. Tuyệt đối không tự ý bôi thuốc corticoid hay thuốc dân gian khi chưa được tư vấn chuyên môn.
Trẻ bị mẩn ngứa ở cổ không quá nguy hiểm nếu được phát hiện sớm và chăm sóc đúng cách. Điều quan trọng là cha mẹ cần quan sát kỹ triệu chứng, giữ da trẻ luôn mát mẻ, sạch sẽ và tránh để da bị ma sát hay đổ mồ hôi quá nhiều. Hy vọng sau bài viết của Daibaccare, cha mẹ đã biết cách để chăm sóc làn da của bé đúng chuẩn, để làn da bé luôn khỏe mạnh, bé phát triển lớn khôn.
