Nhiều cha mẹ hoang mang khi thấy trẻ sơ sinh bị lang trắng ở mặt với biểu hiện là mặt bé có những các mảng trắng nhạt, tróc nhẹ hoặc loang lổ không đều màu. Thực tế, đây là tình trạng khá phổ biến và đa phần là lành tính. Tuy nhiên, nếu như không chăm sóc đúng cách, lang trắng có thể để lại vết loang da kéo dài hoặc viêm da thứ phát ảnh hưởng lớn đến sức khỏe cũng như thẩm mỹ của bé.
Lang trắng ở mặt trẻ sơ sinh là gì?
Trên thực tế “lang trắng” là cụm từ mà dân gian hay sử dụng để mô tả tình trạng da xuất hiện các mảng trắng nhạt màu trên da, còn trong các tài liệu y khoa thuật ngữ này không được sử dụng chính thức.
Cả người lớn và trẻ nhỏ đều có thể bị lang trắng, tuy nhiên trẻ có nguy cơ mắc cao hơn, nhất là trẻ sơ sinh bởi hệ miễn dịch chưa hoàn thiện và làn da mỏng yếu hơn nên dễ bị ảnh hưởng hơn.
Lang trắng ở mặt trẻ sơ sinh có các dấu hiệu khá đặc trưng, bao gồm:
- Các mảng da nhạt màu hơn vùng xung quanh, có thể tróc nhẹ, không ngứa hoặc chỉ hơi khô.
- Thường xuất hiện ở vùng mặt, đặc biệt là hai bên má, cằm hoặc trán.
- Không gây đau và thường tự hồi phục sau vài tháng đến 1 năm nếu được chăm sóc đúng cách.
Nguyên nhân khiến trẻ sơ sinh bị lang trắng ở mặt
Hiện tượng lang trắng ở trẻ sơ sinh là tình trạng phổ biến khiến nhiều cha mẹ lo lắng. Các mảng trắng nhạt xuất hiện trên mặt trẻ có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm:
Pityriasis alba – nguyên nhân lành tính phổ biến
Pityriasis alba, hay còn gọi là bệnh phấn trắng. Ở trẻ sơ sinh, những mảng trắng này thường xuất hiện trên má, trán hoặc cằm, có ranh giới mờ và đôi khi hơi bong vảy mịn.
Nguyên nhân là do da trẻ khô hoặc có cơ địa dị ứng. Những trẻ có tiền sử gia đình viêm da cơ địa hoặc sống trong môi trường khô, ánh nắng nhẹ thường dễ gặp tình trạng này. Các mảng trắng do Pityriasis alba thường không gây ngứa và có xu hướng tự phục hồi theo thời gian.
Lang ben (Pityriasis versicolor) – do nấm Malassezia
Một nguyên nhân khác có thể là lang ben (Pityriasis versicolor), mặc dù ít gặp ở trẻ sơ sinh. Mảng trắng hoặc vàng nhạt xuất hiện trên mặt trẻ có thể liên quan đến nấm Malassezia, loại nấm sống sẵn trên da. Khi da ẩm ướt hoặc tiết bã nhờn quá mức, nấm phát triển mạnh làm thay đổi sắc tố melanin tại chỗ.
Những mảng lang ben thường có ranh giới rõ hơn, bong vảy mịn và đôi khi rải rác trên cổ, trán hoặc má. Khác với Pityriasis alba, lang ben có thể xuất hiện nhiều mảng cùng lúc.
Nguyên nhân khác
Ngoài những nguyên nhân trên, một số nguyên nhân hiếm gặp hoặc sinh lý khác cũng có thể khiến trẻ sơ sinh bị lang trắng ở mặt. Ví dụ, giảm sắc tố sau viêm xuất hiện sau mụn nước, vết cào hoặc viêm nhẹ. Vitiligo bẩm sinh là nguyên nhân hiếm, gây mảng trắng rõ, ranh giới sắc nét và tiến triển chậm. Ngoài ra, một số trẻ sơ sinh có rối loạn sắc tố sinh lý do da chưa phát triển đầy đủ sắc tố, dẫn đến các mảng trắng không điển hình, thường tự phục hồi theo thời gian.
Cách xử lý đúng khi trẻ sơ sinh bị lang trắng ở mặt
Việc điều trị lang trắng ở trẻ cần ưu tiên phục hồi độ ẩm và hàng rào bảo vệ da, tuyệt đối không tự ý bôi thuốc chứa chất corticoid khi chưa có chỉ định của bác sĩ.
Thay vào đó, cha mẹ nên thực hiện các phương pháp dưới đây để xử lý đúng cách cũng như phòng ngừa lang trắng tái phát ở trẻ:
Giữ da ẩm và sạch mỗi ngày
Bước đầu tiên trong chăm sóc da cho trẻ bị lang trắng là giữ da sạch, cân bằng pH và đủ ẩm để hạn chế môi trường phát triển của vi nấm Malassezia.
Hằng ngày, cha mẹ nên tắm cho bé bằng sữa tắm dịu nhẹ, không chứa hương liệu, sulfate hay xà phòng mạnh, với độ pH lý tưởng khoảng 5.5 để vừa giúp làm sạch bụi bẩn mà vẫn giữ nguyên lớp bảo vệ tự nhiên của da.
Sau khi tắm, hãy lau khô nhẹ bằng khăn mềm, rồi thoa kem dưỡng ẩm ngay khi da còn hơi ẩm để “khóa ẩm” hiệu quả.
Cùng với đó, nên ưu tiên các loại dưỡng ẩm chứa ceramide, glycerin hoặc chiết xuất yến mạch tự nhiên, vì đây là những hoạt chất được American Academy of Dermatology (AAD) khuyến nghị giúp phục hồi hàng rào bảo vệ da và giảm khô nứt, bong tróc ở trẻ nhỏ.
Bảo vệ da đúng cách trước ánh nắng mặt trời
Tắm nắng mang lại nhiều lợi ích cho trẻ sơ sinh, giúp cơ thể tổng hợp vitamin D tự nhiên, hỗ trợ phát triển xương và hệ miễn dịch khỏe mạnh. Tuy nhiên, nhiều cha mẹ lại đang tắm nắng sai cách — cho bé phơi nắng quá lâu hoặc vào khung giờ nắng gắt, khiến da non dễ bị bỏng nắng, kích ứng hoặc khô tróc.
Để bảo vệ làn da của bé, cha mẹ cần lưu ý:
- Chỉ nên tắm nắng nhẹ vào sáng sớm (trước 9 giờ) hoặc chiều muộn (sau 16 giờ), khi tia UV ở mức an toàn.
- Tránh để bé ra nắng trực tiếp trong khoảng 9h – 15h, vì đây là thời điểm tia UVB mạnh nhất và dễ làm tổn thương hàng rào da.
- Khi ra ngoài, che chắn nhẹ bằng mũ vải mềm, áo cotton mỏng hoặc khăn choàng thoáng khí để giảm tác hại của ánh nắng mà vẫn đảm bảo thông thoáng.
- Trẻ trên 6 tháng tuổi có thể sử dụng kem chống nắng vật lý chứa zinc oxide hoặc titanium dioxide, phù hợp cho da nhạy cảm của trẻ nhỏ.
Điều chỉnh chế độ dinh dưỡng
Chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong phòng ngừa và phục hồi làn da khi trẻ bị lang trắng do vi nấm Malassezia furfur.
Theo các chuyên gia, thiếu vitamin và khoáng chất chống oxy hóa có thể làm suy yếu hàng rào bảo vệ da, khiến da dễ khô, bong tróc và rối loạn sắc tố – tạo điều kiện thuận lợi cho nấm phát triển.
Vì vậy, cha mẹ nên:
- Bổ sung thực phẩm giàu vitamin A, E, B12 và kẽm như rau xanh đậm, trứng, sữa, cá béo (cá hồi, cá thu), các loại hạt và trái cây tươi để giúp tăng tái tạo tế bào da và chống oxy hóa, hỗ trợ phục hồi tổn thương da.
- Với trẻ bú mẹ, người mẹ nên duy trì chế độ ăn đa dạng, giàu rau xanh, trái cây, đạm tốt, đồng thời hạn chế đồ cay nóng, cà phê, rượu bia để không ảnh hưởng đến chất lượng sữa và hệ vi sinh đường ruột của trẻ. Vì đường ruột khỏe, đề kháng tốt, trẻ sẽ giảm nguy cơ nhiễm nấm cũng như phòng ngừa nhiều vấn đề sức khỏe khác.
Khi nào cần đi khám bác sĩ?
Cha mẹ cần đưa bé đi khám nếu có một trong các dấu hiệu sau:
- Mảng trắng lan nhanh hoặc mất sắc tố hoàn toàn
- Bé ngứa, gãi, rướm dịch hoặc đóng vảy vàng
- Vết trắng xuất hiện ở cả tay, cổ hoặc thân mình
Các bác sĩ sẽ soi da, xét nghiệm vi nấm (nếu cần) để chẩn đoán chính xác và hướng dẫn cách khắc phục bằng kem dưỡng phục hồi hoặc thuốc bôi chuyên biệt. Tuyệt đối không bôi thuốc dân gian hay các thuốc không rõ thành phần, vì có thể làm da bé bỏng rát, tổn thương hoặc nhiễm khuẩn.
Trẻ sơ sinh bị lang trắng ở mặt đa số là tình trạng da lành tính, thường tự hết khi da được dưỡng ẩm và chăm sóc đúng cách. Tuy nhiên, nếu cha mẹ nhận thấy vết trắng lan rộng, có dấu hiệu bất thường, nên đưa bé đi khám để xác định nguyên nhân chính xác. Hy vọng với những chia sẻ trên đây của Daibaccare đã giúp cha mẹ biết cách chăm sóc làn da của trẻ khỏe mạnh, trẻ phát triển toàn diện.
