Thời điểm giao mùa, trẻ nhỏ thường dễ bị cảm lạnh, ho, sổ mũi do sức đề kháng còn non yếu. Trong dân gian, nhiều cha mẹ truyền tai nhau cách tắm nước cốt gừng cho bé để giúp cơ thể ấm áp, hỗ trợ lưu thông máu và giảm nguy cơ nhiễm lạnh. Vậy cách làm nước cốt gừng tắm cho bé như thế là đúng và an toàn? Bài viết dưới đây của Daibaccare sẽ hướng dẫn chi tiết từng bước thực hiện, đồng thời đưa ra những lưu ý quan trọng để cha mẹ yên tâm áp dụng cho con trong mùa thời tiết thất thường.
Lợi ích của nước cốt gừng tắm cho bé
Lợi ích của nước cốt gừng tắm cho bé không chỉ nằm ở việc giúp giữ ấm cơ thể mà còn được nhiều cha mẹ tin tưởng như một phương pháp dân gian hỗ trợ phòng ngừa cảm lạnh, ho hay sổ mũi khi thời tiết thay đổi. Cụ thể, nước cốt gừng mang đến nhiều lợi ích:
Giữ ấm, ngừa cảm lạnh
Gừng vốn được biết đến với tính “ấm”, khi pha loãng để tắm cho bé sẽ giúp cơ thể duy trì nhiệt độ, đặc biệt trong thời tiết lạnh hoặc khi bé vừa ra mồ hôi nhiều. Điều này góp phần làm giảm nguy cơ cảm lạnh, ho và sổ mũi.
Sở dĩ gừng có công dụng tuyệt vời là nhờ hợp chất hoạt tính sinh học trong thân rễ như gingerol, shogaol, zingerone và paradol. Đặc biệt là gingerol và shogaol trong gừng có khả năng kích thích tuần hoàn máu, tăng cường lưu thông máu đến các bộ phận cơ thể, và tạo ra cảm giác ấm áp. Ngoài ra, tính ấm tự nhiên của gừng, cùng với tác dụng thúc đẩy sản xuất nhiệt độ cơ thể (thermogenesis), cũng góp phần giúp cân bằng nhiệt độ cơ thể trong thời tiết lạnh.
Hỗ trợ tăng cường miễn dịch
Theo nghiên cứu với tiêu đề “The “root” causes behind the anti-inflammatory actions of ginger compounds in immune cells” (Nguyên nhân “gốc rễ” đằng sau tác dụng chống viêm của hợp chất gừng trong tế bào miễn dịch) đăng tải trên frontiersin cho biết, Gừng (Zingiber officinale ) là một trong những loại gia vị và cây thuốc nổi tiếng nhất trên thế giới, được sử dụng từ thời cổ đại để điều trị rất nhiều bệnh, bao gồm cảm lạnh, các vấn đề về đường tiêu hóa, buồn nôn và đau nửa đầu. Ngoài ra, ngày càng có nhiều tài liệu chứng minh rằng gừng còn có tác dụng chống viêm, chống oxy hóa, chống ung thư và bảo vệ thần kinh.
Vậy nên, cha mẹ có thể sử dụng gừng như một biện pháp tự nhiên hỗ trợ bé tăng miễn dịch, giảm cảm lạnh.
Giúp bé thư giãn, ngủ ngon hơn
Mùi gừng có hương cay ấm đặc trưng, khi bốc hơi trong nước ấm sẽ tạo cảm giác dễ chịu, giúp tinh thần thư giãn. Trong liệu pháp hương (aromatherapy), gừng thường được sử dụng như một mùi hương mang lại cảm giác ấm áp, an thần nhẹ và giảm căng thẳng thần kinh.
Một số nghiên cứu cho thấy tinh dầu gừng có thể giúp giảm lo âu và cải thiện chất lượng giấc ngủ nhờ tác động lên hệ thần kinh trung ương và hệ thống dẫn truyền thần kinh GABA.
Hỗ trợ giảm căng cứng cơ nhẹ
Một số nghiên cứu cho thấy gừng có thể giảm đau và cứng cơ khớp tích cực. Điển hình là nghiên cứu có tên “The Effect of Ginger Therapy On Symptoms of Osteoarthritis: An Open Pilot Study” — được trình bày tại Hội nghị thường niên ACR/ARHP năm 2012 (2012 ACR/ARHP Annual Meeting) bởi Tessa Therkleson từ Edith Cowan University, Perth, Australia cho biết, sử dụng nén gừng (ginger compress) giảm đáng kể các triệu chứng: đau, mệt mỏi, mức độ ảnh hưởng tổng thể và cải thiện chức năng vận động so với trước khi sử dụng.
Cách làm nước cốt gừng tắm cho bé
Nước cốt gừng sẽ phù hợp với những bé từ trên 4–6 tuần tuổi, da bình thường, không có viêm da/eczema/nổi mẩn đang hoạt động. Còn đối với trẻ sơ sinh dưới 1 tháng tuổi hoặc trẻ có bệnh lý về da, cha mẹ chỉ nên tắm nước ấm thuần theo khuyến nghị của NHS (Dịch vụ Y tế Quốc gia của Vương quốc Anh)
Chuẩn bị
- Gừng tươi 50–70 g (1–2 củ vừa).
- Nước sạch 1,5–2 lít.
- Nồi/ấm đun, rây lọc hoặc khăn xô.
- Chậu tắm riêng cho bé.
Thực hiện (15–20 phút)
- Rửa & sơ chế gừng: Chà rửa kỹ, có thể cạo vỏ mỏng; thái lát mỏng hoặc giã dập (không xay nhuyễn vì khó lọc).
- Đun chiết: Cho gừng cùng 1,5–2 lít nước sạch, đun sôi 5–10 phút để hoạt chất từ gừng tan ra nước.
- Lọc: Dùng rây/khăn xô lọc bỏ bã, giữ nước cốt gừng trong (không để vụn gừng nổi trong chậu tắm).
- Pha loãng & kiểm tra nhiệt độ: Pha nước cốt gừng vào chậu nước ấm (~37–38°C). Tỷ lệ gợi ý an toàn: 200–300ml nước cốt/8–10 lít nước tắm. Tips cho mẹ là có thể ngửi, mùi gừng thoang thoảng là đủ độ gừng và nước lý tưởng để tắm cho bé.
Tắm cho bé
- Rửa mặt bằng nước ấm thuần.
- Tắm toàn thân nhanh 5–7 phút với nước gừng pha loãng; tránh để nước gừng dây vào mắt/miệng.
- Tráng lại bằng nước ấm thuần (tùy tình trạng da bé).
Lau khô & ủ ấm: Thấm khô, mặc đồ thoáng, giữ ấm sau tắm.
Lưu ý:
- Việc đun sôi + lọc giúp loại tạp chất/vi sinh vật và giảm nguy cơ kích ứng cơ học (kích ứng da do da trẻ nhạy cảm) từ bã gừng.
- Khuyến cáo “nước ấm thuần cho trẻ sơ sinh” từ NHS là chuẩn; nếu ba mẹ chọn tắm cho bé bằng nước cốt gừng, hãy coi đây là “biến thể nhẹ” của tắm nước ấm, không thay thế cách tắm và chăm sóc da tiêu chuẩn.
Lưu ý khi làm nước cốt gừng tắm cho bé
Mặc dù nước cốt gừng tắm cho bé mang đến nhiều lợi ích cho sức khoẻ, nhưng với tính chất cay nóng, ấm và dễ gây kích ứng của gừng, cha mẹ cần lưu ý những điểm sau đây để quá trình tắm cho bé hiệu quả, ngừa những tác dụng phụ có thể xảy ra:
- Chỉ lấy nước, không để bã gừng: Các sợi và bã gừng có thể cọ xát vào da bé, gây nên tình trạng xước, rát hoặc ngứa da. Do đó, mẹ cần lọc bỏ hoàn toàn bã gừng khi làm nước tắm cho bé, chỉ giữ phần nước.
- Không dùng quá nhiều gừng: Chỉ cần dùng một nhánh nhỏ gừng tươi (2–3 lát mỏng) đã đủ để nấu cho cả chậu nước. Không nên cho quá nhiều để tránh trường hợp nước quá cay nóng, làm bé khó chịu.
- Không pha cùng tinh dầu gừng đậm đặc: Tinh dầu có nồng độ cao sẽ dễ gây bỏng da em bé. Nên cha mẹ chỉ nên dùng gừng tươi nấu lấy nước, tuyệt đối không nhỏ tinh dầu gừng trực tiếp.
- Chỉ dùng khi cần giữ ấm: Nước gừng có tính nhiệt, thích hợp trong những ngày trời lạnh, bé vừa tắm mưa, ra mồ hôi nhiều… Nhưng khi trời nóng, cha mẹ không nên làm nước tắm gừng cho bé bởi việc tắm gừng có thể làm bé nóng bức thêm.
- Không dùng cho bé dưới 6 tháng tuổi: Da bé sơ sinh còn quá mỏng và nhạy cảm, dễ bị kích ứng bởi tính cay nóng của gừng.
Cách làm nước cốt gừng tắm cho bé là một phương pháp dân gian được nhiều cha mẹ áp dụng với mong muốn giữ ấm và giúp con thư giãn. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, nước ấm thuần vẫn là lựa chọn an toàn nhất cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Nếu bạn muốn thử tắm gừng cho bé, hãy tuân thủ cách làm đúng, pha loãng vừa đủ và luôn theo dõi phản ứng của da trẻ. Quan trọng nhất, đây chỉ là biện pháp hỗ trợ, không thay thế cho điều trị y tế. Khi bé có dấu hiệu bất thường, cha mẹ nên đưa trẻ đến cơ sở y tế để được tư vấn kịp thời.
