Cảm cúm là một trong những bệnh phổ biến ở trẻ nhỏ, đặc biệt vào thời điểm giao mùa hay khi thời tiết thay đổi đột ngột. Để giúp bệnh nhanh khỏi, nhiều cha mẹ tìm đến các phương pháp dân gian như tắm lá để hỗ trợ điều trị. Vậy trẻ bị cảm cúm tắm lá gì để vừa an toàn vừa hiệu quả? Bài viết dưới đây sẽ giải đáp chi tiết.
I – Có nên tắm lá cho trẻ khi bị cảm cúm?
Trước khi áp dụng phương pháp tắm lá cho trẻ bị cảm cúm, cha mẹ cần hiểu rõ nguyên tắc: tắm lá không thay thế thuốc điều trị, mà chỉ là biện pháp hỗ trợ giúp trẻ dễ chịu hơn, giảm nhẹ triệu chứng như nghẹt mũi, ho, sốt nhẹ hay khó chịu trong người.
Theo một nghiên cứu của Trường Đại học Y Dược TP. HCM (2020), các loại thảo dược như kinh giới, tía tô, bạc hà, sả… chứa tinh dầu có tác dụng kháng khuẩn, chống viêm, giải cảm, có thể giúp cải thiện triệu chứng nhẹ của cảm cúm.
Tuy nhiên, cần thận trọng trong cách sử dụng để tránh gây kích ứng da, sốc nhiệt hoặc tác dụng ngược lại nếu trẻ đang sốt cao hoặc có cơ địa dị ứng.
II – Trẻ bị cảm cúm tắm lá gì? Top 5 loại lá tốt và an toàn
2.1. Trẻ bị cảm cúm tắm lá gì? Lá tía tô – Giải cảm, tăng đề kháng tự nhiên
Tía tô là một trong những loại lá quen thuộc, có mặt trong nhiều bài thuốc giải cảm của Đông y nhờ tính ấm, vị cay nhẹ. Theo nghiên cứu, lá tía tô chứa các hoạt chất như perilla aldehyde và limonene có khả năng:
- Làm giãn mạch, giúp ra mồ hôi giải cảm
- Giảm ho, long đờm nhẹ
- Làm ấm cơ thể, giảm cảm giác ớn lạnh
Cách dùng lá tía tô để tắm cúm cho bé: Rửa sạch khoảng 200g lá tía tô, nấu với 2 lít nước, sau đó pha loãng để lau người hoặc tắm cho trẻ. Tránh dùng cho trẻ dưới 6 tháng tuổi.
2.2. Lá kinh giới – Hạ sốt, tiêu đờm
Kinh giới là vị thuốc dân gian quen thuộc, thường được dùng để trị cảm mạo, hắt hơi, nghẹt mũi, ho.
Theo nghiên cứu từ Viện Dược liệu Việt Nam (2019), tinh dầu kinh giới có thành phần chính là d-menthol và menthone, có đặc tính sát khuẩn và giảm đau nhẹ. Vậy nên, đây cũng là lựa chọn tuyệt vời khi cha mẹ đang băn khoăn trẻ bị cảm cúm tắm lá gì.
Cách dùng rất đơn giản, cha mẹ đun sôi 150g lá kinh giới tươi với nước, pha ấm rồi tắm hoặc xông hơi nhẹ. Hoặc có thể xay nhuyễn kinh giới sau đó lọc lấy nước, bỏ bã và pha nước ấm cho bé tắm cũng rất hiệu quả.
2.3. Lá sả – Kháng khuẩn, thông mũi
Trong nghiên cứu tại Đại học Mahidol (Thái Lan), tinh dầu sả cho thấy khả năng ức chế sự phát triển của vi khuẩn đường hô hấp trên tuyệt vời. Ngoài ra, lá sả và củ sả chứa citral và geraniol, là các hợp chất có tính kháng khuẩn và kháng virus, hiệu quả trong việc làm giảm nhẹ các triệu chứng cảm cúm của trẻ, giúp trẻ thoải mái, dễ chịu hơn.
Ba mẹ chỉ cần đun 3-4 cây sả tươi đã đập dập với nước, tắm khi nước còn ấm. Hoặc dùng khoảng 50g củ sả cắt nhỏ, phơi khô để pha nước tắm cho trẻ khi bị cúm, hay khi thời tiết giao mùa. Cần lưu ý cẩn thận không để nước quá nóng gây bỏng hoặc kích ứng da bé.
2.4. Lá bạc hà giúp thông đường thở, giảm ho
Trẻ bị cảm cúm tắm lá gì? Lá bạc hà là một gợi ý tuyệt vời. Bạc hà giàu menthol, chất có tác dụng làm mát, giảm đau nhẹ và thông mũi tức thì. Đó cũng là lý do mà nhiều sản phẩm có khả năng hỗ trợ điều trị cảm cúm có thành phần bạc hà.
Theo một nghiên cứu đăng trên Journal of Essential Oil Research (2018), bạc hà giúp làm dịu niêm mạc hô hấp và cải thiện nhịp thở.
Để bé được hưởng trọn vẹn lợi ích tối đa từ lá bạc hà, cha mẹ khi đun nước tắm cho bé với lá bạc hà nên dùng lượng nhỏ, tránh dùng tinh dầu đậm đặc cho trẻ dưới 3 tuổi. Tốt nhất dùng lá tươi rửa sạch, sau đó nấu nước rồi pha loãng để tắm.
2.5. Lá trà xanh kháng khuẩn, làm dịu da
Lá trà xanh không chỉ giúp sát khuẩn da nhẹ, mà còn làm dịu tình trạng phát ban, rôm sảy thường kèm theo khi bé cảm sốt và đổ mồ hôi nhiều. Theo nhiều nghiên cứu, bên trong lá trà xanh chứa Catechin – hợp chất polyphenol có khả năng kháng khuẩn mạnh mẽ, nhờ vậy tắm lá trà xanh giúp tiêu diệt vi khuẩn gây hại trên da trẻ.
Để tắm lá trà xanh cho trẻ bị cảm cúm, cha mẹ đun nước từ lá trà xanh tươi (hoặc trà khô nguyên chất), pha loãng rồi lau người hoặc tắm cho trẻ khi nước đã nguội ấm.
III – Nguyên tắc an toàn khi tắm lá cho trẻ bị cảm
Mặc dù các loại lá kể trên được xem là lành tính, nhưng phụ huynh vẫn cần tuân thủ các nguyên tắc dưới đây.
Không tắm cho trẻ nếu trẻ có các biểu hiện:
- Trẻ sốt cao trên 38.5°C
- Rét run hoặc co giật do sốt
- Trẻ lơ mơ, không tỉnh táo, có dấu hiệu bỏ ăn, ngủ li bì
Đặc biệt, cha mẹ cần tuyệt đối tránh tắm lá nước khi bé còn ướt mồ hôi hoặc đang sốt cao. Cùng với đó, cần lưu ý nguồn gốc của lá, tránh dùng lá tắm không rõ nguồn gốc, chưa rửa sạch hay dùng các loại lá có tính kích ứng mạnh, dễ gây tổn thương cho làn da mỏng manh của trẻ.
Khi nào cần đưa trẻ đi khám?
Nếu trẻ có các dấu hiệu sau, cần đưa đi khám bác sĩ sớm:
- Sốt liên tục trên 2 ngày, sốt cao không hạ
- Thở khò khè, thở nhanh, rút lõm ngực
- Nôn trớ, bỏ bú, lừ đừ
- Nổi ban đỏ bất thường hoặc dấu hiệu dị ứng da sau khi tắm lá
IV – Các bước tắm lá đúng cách cho trẻ
Bước 1: Chuẩn bị lá
- Chọn lá tươi, không dập nát, không sâu bệnh, nên mua ở nơi uy tín (chợ, siêu thị, cửa hàng thảo dược) hoặc hái lá có sẵn trong vườn nhà trồng.
- Dùng 200–300g lá tươi hoặc khoảng 100g lá khô cho mỗi lần tắm.
- Rửa kỹ 2–3 lần dưới vòi nước sạch để loại bỏ bụi đất, thuốc trừ sâu.
- Sau đó, ngâm trong nước muối loãng 15 phút (1 thìa cà phê muối cho 1 lít nước) để loại bỏ những tạp chất bám trên lá.
Bước 2: Nấu nước lá
- Cho lá đã rửa sạch vào nồi, thêm khoảng 2–3 lít nước lạnh vào.
Đậy nắp và đun sôi trong khoảng 10–15 phút. Đậy nắp giúp giữ lại tinh dầu tự nhiên có lợi. - Có thể thêm 1–2 lát gừng tươi để tăng khả năng giữ ấm nếu trẻ không bị dị ứng với gừng.
Bước 3: Lọc nước lá
- Sau khi đun xong, đổ nước lá qua rây hoặc khăn mỏng để lọc bỏ cặn lá.
- Đảm bảo nước trong, không còn xác lá hay bã có thể gây kích ứng da trẻ.
Bước 4: Kiểm tra nhiệt độ nước
- Để nước nguội tự nhiên đến khoảng 37–38°C (nhiệt độ cơ thể trẻ).
- Có thể pha thêm nước lạnh nếu nước còn quá nóng.
- Dùng cùi chỏ tay hoặc nhiệt kế đo nước tắm chuyên dụng để kiểm tra, nước nên ấm nhẹ, không gây rát.
Bước 5: Tiến hành tắm
- Tắm cho bé ở nơi kín gió, có thể tắm trong phòng tắm, đặt thau nước dưới sàn có lót khăn chống trượt.
- Dùng khăn nhỏ, nhúng vào nước thảo dược và lau từ đầu xuống chân, tránh để nước rơi vào mắt, tai.
- Nếu bé đủ lớn để ngồi, có thể cho bé ngồi trong thau nhỏ ấm để ngâm người trong 5–10 phút, vừa lau người nhẹ nhàng vừa trò chuyện để bé không quấy khóc.
Không dùng xà phòng khi tắm lá vì có thể làm mất tác dụng của thảo dược.
Bước 6: Lau khô và giữ ấm
- Dùng khăn mềm sạch lau khô toàn thân ngay sau khi tắm xong.
- Mặc quần áo thoáng, mềm, dễ thấm hút mồ hôi (vải cotton).
- Ủ ấm lưng, bàn chân cho bé nếu trời lạnh, có thể thoa 1 lớp dầu khuynh diệp, dầu tràm mỏng nếu bé không dị ứng.
V – Các câu hỏi thường gặp
Trẻ sơ sinh có nên tắm lá khi bị cảm không?
Không nên tắm lá cho trẻ dưới 6 tháng tuổi, nhất là khi chưa có sự hướng dẫn của bác sĩ. Bởi da trẻ sơ sinh còn rất mỏng, dễ kích ứng, và hệ miễn dịch còn yếu.
Có nên kết hợp xông và tắm lá cho trẻ?
Không nên xông trực tiếp cho trẻ nhỏ, nhất là dưới 2 tuổi. Nếu muốn xông, hãy để nước lá xông trong phòng kín vài phút để tinh dầu khuếch tán tự nhiên, sau đó cho bé vào phòng (cách nồi xông xa, có người giám sát).
Có nên tắm lá cho trẻ bị cảm cúm mỗi ngày
Không nên. Chỉ nên thực hiện 2–3 lần/tuần khi bé có triệu chứng nhẹ. Cùng với đó, phải luôn quan sát phản ứng của bé sau khi tắm, nếu có nổi mẩn đỏ, ngứa hay khó chịu thì ngưng ngay và hỏi ý kiến bác sĩ.
Qua bài viết, hy vọng ba mẹ đã trả lời được câu hỏi “trẻ bị cảm cúm tắm lá gì” và có thêm nhiều kiến thức bổ ích về cách chăm sóc bé đúng cách khi bị cảm. Những loại lá như tía tô, kinh giới, sả, bạc hà và trà xanh đều có thể giúp bé dễ chịu hơn nếu sử dụng đúng cách. Tuy nhiên, đừng bỏ qua dấu hiệu nghiêm trọng và cần kết hợp theo dõi y tế chặt chẽ để bảo vệ sức khỏe của con nhé. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào khác, liên hệ Daibaccare để được tư vấn và hỗ trợ cụ thể.
