Trẻ sơ sinh bị rôm sảy ở mặt là một trong những vấn đề khiến nhiều cha mẹ lo lắng nhất vì không chỉ gây mất thẩm mỹ mà còn khiến trẻ bị khó chịu, ảnh hưởng đến sức khỏe và tinh thần của trẻ. Vậy phải xử lý ra sao khi bé bị rôm sảy ở vùng mặt? Theo dõi bài viết dưới đây để hiểu rõ dấu hiệu, nguyên nhân từ đó phòng ngừa đúng chuẩn để da bé luôn mịn màng sáng khỏe.
Rôm sảy là gì?
Rôm sảy (tên tiếng Anh Heat rash) là vùng da bị kích ứng do mồ hôi. Cụ thể, rôm sảy là kết quả của tình trạng tắc nghẽn tuyến mồ hôi, khiến mồ hôi không thoát ra ngoài được và gây ra các nốt mẩn đỏ, mụn nước hoặc mụn li ti trên da.
Bởi trẻ sơ sinh có tuyến mồ hôi chưa hoàn chỉnh và lớp da mỏng hơn người lớn, do đó trẻ dễ bị rôm sảy hơn người trưởng thành, đặc biệt khi nhiệt độ môi trường cao hoặc quấn chăn quá ấm.
Nguyên nhân trẻ sơ sinh bị rôm sảy ở mặt?
Theo các chuyên gia từ Cleveland Clinic, mồ hôi bị giữ lại bên trong da là nguyên nhân chính dẫn đến rôm sảy. Thông thường, tuyến mồ hôi trên da sẽ sản sinh mồ hôi và đưa nó qua các ống nhỏ (tuyến mồ hôi) cho đến khi đến bề mặt da. Mồ hôi này thoát ra ngoài qua các lỗ chân lông trên da và bay hơi để giúp làm mát cơ thể.
Nhưng đôi khi các ống dẫn mồ hôi có thể bị tắc nghẽn. Sự tắc nghẽn ngăn cản mồ hôi hoàn thành hành trình đến bề mặt da. Thay vào đó, mồ hôi chảy ngược trở lại trong các ống dẫn. Điều này gây viêm ở lớp ngoài cùng (biểu bì) và/hoặc lớp giữa ( hạ bì) của da và xuất hiện rôm sảy.
Và những yếu tố góp phần khiến ống dẫn mồ hôi của trẻ bị tắc nghẽn, dẫn đến rôm sảy gồm:
- Nhiệt độ và độ ẩm môi trường: Trẻ sơ sinh đặc biệt nhạy cảm với nhiệt độ môi trường. Khi trời nóng ẩm, tuyến mồ hôi hoạt động mạnh nhưng da trẻ không kịp thoát mồ hôi khiến mồ hôi và chất dịch bị ứ đọng gây ra rôm sảy.
- Ủ chăn quá kín hoặc mặc quá nhiều đồ: Cha mẹ thường có tâm lý sợ trẻ bị lạnh nên thường ủ chăn, mặc nhiều quần áo và cho trẻ trong phòng kín cả ngày nhằm mục đích giữ ấm cho trẻ. Việc này vô tình khiến trẻ bị “nóng trong” – yếu tố hàng đầu gây tắc nghẽn tuyến mồ hôi, nhất là vùng mặt.
- Mồ hôi ứ đọng quanh mặt: Vùng mặt hay bị đổ mồ hôi khi trẻ bú, khi ngủ và tiếp xúc trực tiếp với nhiệt độ cao nên dễ dẫn đến rôm sảy.
- Da nhạy cảm và hệ miễn dịch chưa hoàn chỉnh: Da trẻ sơ sinh mỏng manh và dễ tổn thương, đặc biệt dễ phản ứng khi có ma sát hoặc cọ xát với khăn, áo hay quần áo không phù hợp, kém thoáng khí.
Dấu hiệu nhận biết trẻ sơ sinh bị rôm sảy ở mặt
- Mẩn đỏ hoặc mụn nhỏ li ti: Xuất hiện các mụn/nốt sẩn màu đỏ, nhỏ li ti trên da tương tự như mụn nhọt hoặc mụn nước nhưng có đường kính nhỏ, chỉ khoảng 1 – 3mm. Khi nhìn gần có thể thấy mụn trong suốt hoặc hơi đỏ.
- Da khô, ngứa, khó chịu: Trẻ có thể quấy khóc hơn khi vùng da bị kích ứng. Mặc dù rôm sảy thường không gây đau đớn nghiêm trọng, nhưng cảm giác khó chịu có thể khiến trẻ mất ngủ hoặc quấy khóc nhiều hơn.
- Trẻ gãi thường xuyên: Bởi rôm sảy gây khó chịu nên trẻ có xu hướng gãi hoặc chạm vào để cảm thấy dễ chịu hơn, nhưng hành động này có thể làm trầy xước da và nếu không được chăm sóc đúng cách, các nốt rôm sảy chuyển thành mụn mủ, sưng tấy, đau rát hoặc có dịch mủ màu đục.
Trẻ sơ sinh bị rôm sảy ở mặt có nguy hiểm không?
Theo các chuyên gia từ Dịch vụ Y tế Quốc gia Vương quốc Anh (NHS – National Health Service), rôm sảy có thể gây ngứa và khó chịu, nhưng thường lành tính, vô hại và sẽ tự khỏi trong vài ngày nếu chăm sóc đúng cách tại nhà.
Tuy nhiên, nếu không chăm sóc đúng cách, tình trạng có thể lan rộng, gây nhiễm trùng da thứ phát, khiến trẻ bị ngứa, khó chịu hoặc quấy khóc kéo dài.
Đặc biệt khi xuất hiện mụn mủ (pustulosa) hoặc dấu hiệu nhiễm trùng (sưng, nóng đỏ vùng da), cha mẹ cần sớm đưa trẻ đến chuyên khoa Da liễu hoặc Nhi.
Cách chăm sóc và phòng ngừa trẻ sơ sinh bị rôm sảy ở mặt đúng chuẩn
Điều chỉnh môi trường sống của trẻ
Để giúp trẻ giảm nhanh tình trạng rôm sảy ở mặt và hạn chế tái phát, cha mẹ cần duy trì môi trường sống thoáng mát. Phòng ngủ nên được giữ ổn định ở mức 24–26°C, tránh để trẻ nằm trong không gian kín, quá nóng hoặc bí bách.
Đồng thời, không nên quấn trẻ quá nhiều lớp chăn áo kể cả mùa đông, vì điều này khiến nhiệt tích tụ và làm tắc nghẽn tuyến mồ hôi – nguyên nhân trực tiếp gây rôm sảy. Khi da trẻ thoáng khí và không bị tăng nhiệt, tình trạng rôm sảy sẽ sớm cải thiện.
Giữ da trẻ luôn khô thoáng
Da trẻ luôn cần được giữ sạch và khô để tránh tình trạng mồ hôi ứ đọng. Theo đó, cha mẹ nên lau mồ hôi cho trẻ sau khi ăn hoặc sau khi đổ mồ hôi nhẹ nhàng bằng khăn mềm, sạch, tránh chà xát mạnh vì có thể làm tổn thương lớp da mỏng và khiến rôm sảy lan rộng hơn.
Đồng thời cần hạn chế các loại khăn thô ráp, vì ma sát với da có thể làm tăng kích ứng, tạo cảm giác ngứa rát, khó chịu cho trẻ.
Tắm đúng cách
Tắm cho trẻ bằng nước ấm vừa phải, nhiệt độ lý tưởng khoảng 36–37°C, sẽ giúp làm dịu da và giúp tuyến mồ hôi thông thoáng trở lại.
Cùng với đó, cha mẹ nên tránh sử dụng các loại sữa tắm chứa hương liệu tổng hợp hoặc chất tẩy rửa nồng độ cao, vì da trẻ sơ sinh rất nhạy cảm và dễ bị kích ứng.
Thay vào đó, một quy trình tắm đơn giản, nhẹ nhàng sẽ hỗ trợ da phục hồi nhanh hơn và hạn chế tình trạng rôm sảy tái diễn.
Tham khảo các loại lá tắm cho trẻ bị rôm sảy
Cha mẹ cũng có thể tham khảo các loại lá tắm cho bé bị rôm sảy như trà xanh, tía tô, sài đất… có công dụng làm mát da, kháng khuẩn để giúp tình trạng của bé cải thiện nhanh hơn đồng thời ngừa rôm sảy tái phát.
Nhưng cần lưu ý về cách thực hiện, hỏi ý kiến chuyên gia trước khi áp dụng cách này và chỉ nên tắm lá cho bé trên 3 tháng tuổi để đảm bảo hiệu quả, tránh tác dụng phụ.
Chọn quần áo chất liệu thoáng khí, thấm hút mồ hôi tốt
Trang phục của trẻ cũng đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện rôm sảy. Hãy ưu tiên quần áo làm từ chất liệu cotton mềm, thấm hút tốt mồ hôi để giúp da trẻ “thở” và giảm tích tụ ẩm. Bởi như đã chia sẻ ở trên, quần áo quá dày, bí hay chất liệu nilon có thể khiến da nóng lên, gây bít tắc tuyến mồ hôi và làm rôm sảy trở nên nghiêm trọng hơn.
Không tự ý bôi kem hoặc đắp lá
Nhiều phụ huynh có xu hướng áp dụng mẹo dân gian như đắp lá hoặc bôi kem chữa rôm sảy, kem làm mát da chưa được kiểm chứng, dễ dẫn đến nhiều tác dụng phục cho trẻ, thậm chí khiến rôm sảy nặng hơn. Vậy nên tuyệt đối không tự ý bôi bất kỳ sản phẩm nào lên da bé khi chưa có chỉ định của chuyên gia.
Đặc biệt, tuyệt đối không tự ý dùng steroid hoặc các hỗn hợp kem không rõ thành phần lên mặt trẻ, bởi da mặt trẻ sơ sinh rất nhạy cảm và dễ bị tổn thương hoặc nhiễm trùng nếu sử dụng sai sản phẩm. Mọi loại thuốc bôi nên được tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng.
Khi nào nên đưa trẻ đi khám bác sĩ?
Cha mẹ cần đưa trẻ đi khám nếu rôm sảy ở mặt hoặc cơ thể xuất hiện mụn mủ, trẻ có biểu hiện đau rát, hoặc vùng da trở nên sưng, nóng đỏ, chảy dịch – đây có thể là dấu hiệu nhiễm trùng da.
Ngoài ra, nếu sau 2 – 3 ngày chăm sóc tại nhà đúng cách nhưng tình trạng rôm sảy của trẻ không cải thiện, hãy tới khám để bác sĩ Nhi hoặc Da liễu đưa ra hướng xử lý phù hợp. Việc thăm khám kịp thời giúp tránh biến chứng và đảm bảo trẻ được can thiệp đúng mức độ.
Trẻ sơ sinh bị rôm sảy ở mặt là hiện tượng thường gặp, thường sẽ tự khỏi và phần lớn không nguy hiểm nếu được chăm sóc đúng cách. Việc hiểu đúng nguyên nhân, nhận biết sớm dấu hiệu và áp dụng biện pháp chăm sóc phù hợp là cách giúp trẻ thoát khỏi rôm sảy nhanh chóng, giảm khó chịu và ngăn ngừa rôm sảy tái phát hiệu quả. Nếu có bất kỳ câu hỏi nào khác, liên hệ để được Daibaccare giải đáp sớm nhất.
