Theo Dịch vụ Y tế Quốc gia Vương quốc Anh NHS, rạn da là một trong những thay đổi da liễu phổ biến nhất trong thai kỳ, ảnh hưởng đến khoảng 80% phụ nữ mang thai, trong đó, rạn da màu trắng là giai đoạn “lành sẹo” của rạn, khiến nhiều người thắc mắc liệu bị rạn da màu trắng có tự hết không, và có cách nào làm mờ chúng hiệu quả? Hôm nay, cùng Daibaccare đi tìm câu giải đáp và cách xử lý đúng với rạn da màu trắng nhé!
Giải đáp: Bị rạn da màu trắng có tự hết không?
Rạn da (striae) thai kỳ là những vệt lõm xuất hiện ở bụng, ngực, hông, mông hoặc các vị trí khác trên cơ thể mẹ bầu trong giai đoạn mang thai, đặc biệt là trong ba tháng cuối.
Trong các loại rạn da, thì rạn da màu trắng là giai đoạn “sẹo ổn định” của rạn da, khi da đã trải qua quá trình kéo giãn và tổn thương sợi collagen – elastin. Theo các chuyên gia da liễu từ Phòng khám chuyên khoa hàng đầu Mayo Clinic (Mỹ), rạn da không thể biến mất hoàn toàn, đặc biệt là khi đã chuyển sang màu trắng.
Ở giai đoạn này:
- Các vết rạn đã lành, không còn viêm hay đỏ như giai đoạn đầu.
- Sắc tố da bị mất, khiến vết rạn trắng nhạt hơn vùng da xung quanh.
- Không thể tự biến mất, vì đó là sẹo dưới da – tương tự như sẹo do mụn hay phẫu thuật.
Mặc dù rạn da không gây đau đớn hay nguy hiểm, nhưng nó ảnh hưởng tới thẩm mỹ của làn da khiến nhiều mẹ bầu tự tị. Và rạn da thường mờ dần theo thời gian, dù có can thiệp hay không.
Nguyên nhân rạn da màu trắng
Rạn da hình thành khi da bị kéo giãn nhanh hơn khả năng đàn hồi của mô liên kết, khiến các sợi collagen và elastin bị đứt gãy. Và nguyên nhân dẫn đến tình trạng da bị kéo dãn quá nhanh này là do:
- Thai kỳ: Phần bụng, ngực, đùi và hông giãn nở nhanh trong thời gian ngắn để “thích ứng” cũng như đảm bảo đủ không gian cho thai nhi phát triển khiến da bị rạn.
- Tăng cân đột ngột: Nhiều mẹ bầu có tâm lý “ăn cho hai người” khiến cân nặng gia tăng nhanh chóng. Khi tăng cân quá nhanh, làn da không kịp thích ứng dẫn đến rạn da.
- Thay đổi hormone: Cortisol tăng cao trong thai kỳ làm suy yếu cấu trúc da, khiến làn da của mẹ bầu dễ rạn hơn người bình thường.
- Di truyền: Nếu mẹ hoặc chị gái từng bị rạn, bạn cũng dễ gặp tình trạng này hơn so với những gia đình không có tiền sử bị rạn da.
- Thiếu dinh dưỡng: Cơ thể thiếu vitamin C, E, kẽm hoặc protein cũng sẽ khiến làn da bị suy yếu, mất nước, khô da, giảm độ đàn hồi… dễ dẫn đến rạn da và nhiều vấn đề về da khác, ví dụ như bong tróc, kích ứng.
Khi mới hình thành, rạn da có màu hồng, đỏ hoặc tím — đây là giai đoạn da vẫn còn mạch máu hoạt động bên dưới, dễ can thiệp và phục hồi. Nhưng sau một thời gian, các sợi collagen và elastin bị đứt gãy vĩnh viễn, mạch máu co lại khiến vùng rạn mất màu và trở thành trắng — đồng nghĩa với việc da đã sẹo hóa.
Các loại rạn da thai kỳ và sự khác biệt
Theo ArobGyn (The Woman’s Clinic, Hoa Kỳ), rạn da thai kỳ có thể chia thành ba giai đoạn chính – dựa trên màu sắc và tiến triển theo thời gian:
| Loại rạn da | Màu sắc – đặc điểm | Mức độ phục hồi | Giai đoạn thường gặp |
| Rạn đỏ (Striae Rubra) | Hồng hoặc đỏ tím, hơi ngứa, có thể sờ thấy lõm nhẹ. | Dễ cải thiện nhất vì các mạch máu vẫn hoạt động. | 3 – 6 tháng đầu của thai kỳ, khi da bắt đầu căng giãn ra theo sự phát triển của thai nhi |
| Rạn tím (Striae Purpura) | Đậm hơn, có thể kèm cảm giác căng da, ngứa nhiều hơn. | Khó phục hồi hơn, cần dưỡng da sớm. | Tam cá nguyệt thứ 3 của thai kỳ (từ tháng thứ 7 trở đi) |
| Rạn trắng (Striae Alba) | Màu trắng bạc, da mỏng, mất sắc tố, không ngứa. | Khó điều trị nhất – chỉ có thể làm mờ theo thời gian. | Sau sinh hoặc giai đoạn muộn hơn. |
Cách xử lý khi bị rạn da màu trắng
Dù không thể xóa hoàn toàn, bạn có thể cải thiện tình trạng rạn da màu trắng đáng kể với các phương pháp sau:
Nhận biết rạn da sớm và dưỡng ẩm kịp thời
Trước khi rạn da xuất hiện rõ ràng, bạn có thể nhận thấy:
- Vùng da ngứa, căng tức bất thường.
- Khi chạm vào, da mỏng và khô hơn.
- Xuất hiện vệt nhỏ màu hồng hoặc đỏ – dấu hiệu rạn đang bắt đầu.
Lúc này, bạn đã có thể bắt đầu áp dụng các biện pháp ngừa rạn, đơn giản nhất là dưỡng ẩm bằng các sản phẩm dầu dưỡng chuyên dụng như dầu hạnh nhân, dầu jojoba, hoặc Bio-Oil, Palmer’s Cocoa Butter… giúp làm mềm mô sẹo kết hợp massage vùng da này ngay lập tức để giảm nguy cơ hình thành rạn vĩnh viễn.
Lặp lại việc dưỡng ẩm 2 lần/ngày, đặc biệt sau khi tắm.
Giải đáp: Bị rạn da màu trắng có tự hết không và cách phòng ngừa
Bên cạnh dưỡng ẩm da kịp thời, các chuyên gia từ ArobGyn (Hoa Kỳ) khuyên mẹ bầu nên thực hiện các biện pháp dưới đây để vừa ngăn ngừa rạn da, vừa giúp thai kỳ khỏe mạnh hơn:
- Uống đủ nước (2–2,5 lít/ngày) để tăng độ đàn hồi cho da và mang đến nhiều lợi ích khác cho mẹ bầu và thai nhi
- Bổ sung nhiều thực phẩm giàu vitamin C, E, kẽm và protein tốt cho cơ thể, đặc biệt là làn da
- Kiểm soát cân nặng hợp lý, tránh tăng cân đột ngột hoặc tăng cân quá nhiều trong thai kỳ, xin ý kiến chuyên gia về số lượng cân nặng nên tăng phù hợp khi mang bầu để đảm bảo mẹ khỏe – con phát triển toàn diện
- Tập luyện nhẹ nhàng như Yoga, đi bộ, giúp máu lưu thông tốt hơn, giúp cơ thể cũng như làn da dẻo dai hơn, dễ dàng “chấp nhận” sự giãn nở do thai kỳ, từ đó ngừa rạn da
Can thiệp y khoa sau sinh
Trong trường hợp rạn da màu trắng nhiều, sâu, lan rộng và khiến mẹ bầu tự tin, các mẹ có thể tìm đến chuyên gia để được tư vấn về các biện pháp can thiệp khác từ mỹ phẩm hoặc y khoa.
Tuy nhiên, các biện pháp này chỉ nên được thực hiện sau sinh và dưới sự tư vấn, thực hiện của chuyên gia. Tuyệt đối không tự ý sử dụng hay thực hiện tại các cơ sở kém uy tín để tránh tác dụng phụ xảy ra.
Các biện pháp bao gồm:
- Sử dụng retinol: Theo nghiên cứu từ Mayo Clinic, retinoid (tretinoin, retinol) có thể giúp tái cấu trúc sợi collagen trong da, từ đó làm mờ vết rạn trắng rõ rệt sau vài tháng sử dụng. Nên mẹ có thể hỏi ý kiến của chuyên gia về tần suất và nồng độ retinoid hợp lý
- Laser Fractional CO₂: Kích thích sản sinh collagen mới, cải thiện màu và độ phẳng da.
- Lăn kim vi điểm (Microneedling): Tạo vi tổn thương kích thích tái tạo mô, kết hợp PRP (huyết tương giàu tiểu cầu) giúp hiệu quả nhanh hơn.
- Peel da hóa học nhẹ: Giúp làm mịn bề mặt da, làm sáng vùng rạn.
Đáp án cho thắc mắc bị rạn da màu trắng có tự hết không là không thể tự hết hoàn toàn, nhưng hoàn toàn có thể cải thiện rõ rệt nếu được chăm sóc đúng cách và kết hợp điều trị chuyên sâu. Điều quan trọng nhất là mẹ bầu cần chủ động phòng ngừa sớm ngay từ khi mang thai để giúp da luôn khỏe mạnh, đàn hồi và hạn chế tối đa nguy cơ để lại sẹo trắng sau sinh.
