Trong suốt thai kỳ, sắt đóng vai trò không thể thiếu giúp mẹ bầu duy trì sức khỏe và hỗ trợ sự phát triển toàn diện của thai nhi. Tuy nhiên, uống sắt lúc nào tốt nhất cho bà bầu, uống như thế nào để đạt hiệu quả cao và hạn chế tác dụng phụ không phải ai cũng biết. Trong bài viết dưới đây, Daibaccare sẽ hướng dẫn chi tiết cách uống sắt đúng cách, thời điểm tối ưu và những lưu ý quan trọng để việc bổ sung sắt trong thai kỳ đạt hiệu quả cao, giảm tác dụng phụ. Cùng theo dõi nhé!
Tại sao thời điểm uống sắt quan trọng với bà bầu?
Thời điểm uống sắt có ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả hấp thu và tác dụng phụ mà mẹ bầu có thể gặp phải. Cơ thể con người chỉ hấp thu được khoảng 10-15% lượng sắt từ thực phẩm và 15-35% từ viên bổ sung trong điều kiện tối ưu. Nếu không chọn đúng thời điểm, tỷ lệ hấp thu có thể giảm xuống chỉ còn 2-5%. Đồng thời, tăng nguy cơ xuất hiện tác dụng phụ như buồn nôn, táo bón, đau bụng.
Đặc biệt trong thai kỳ, nhu cầu sắt của mẹ bầu tăng gấp đôi so với bình thường để đáp ứng cho việc tăng thể tích máu và sự phát triển của thai nhi. Vì vậy, việc tối ưu hóa thời điểm uống sắt không chỉ giúp tiết kiệm chi phí mà còn đảm bảo hiệu quả điều trị thiếu máu.
Uống sắt lúc nào tốt nhất trong ngày cho bà bầu?
Theo nhiều chuyên gia khuyến nghị, buổi sáng hoặc trước bữa ăn 30 phút là thời điểm vàng cho hấp thu sắt.
Buổi sáng
Buổi sáng là thời điểm tối ưu nhất để uống sắt vì một số lý do khoa học sau:
- Dạ dày trống giúp hấp thu tối đa: Sau một đêm nghỉ ngơi, dạ dày không còn thức ăn, tạo môi trường axit lý tưởng để chuyển đổi sắt từ dạng Fe3+ thành Fe2+ – dạng dễ hấp thu nhất. Nghiên cứu từ American Journal of Clinical Nutrition cho thấy hấp thu sắt vào buổi sáng có thể cao hơn 40-60% so với các thời điểm khác trong ngày.
- Tránh ảnh hưởng đến giấc ngủ: Sắt có thể gây kích ứng nhẹ ở một số người, nếu uống tối có thể ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ. Uống sáng giúp cơ thể có cả ngày để thích nghi và đào thải các chất không cần thiết.
- Dễ tạo thói quen: Uống sắt vào cùng một thời điểm mỗi sáng giúp mẹ bầu dễ nhớ và duy trì thói quen bổ sung sắt đều đặn, điều cực kỳ quan trọng trong thai kỳ dài 9 tháng.
Uống trước ăn 30 phút – 1 giờ
Đây là cách tối ưu nhất về mặt hấp thu. Khi dạ dày trống, sắt không phải cạnh tranh với các khoáng chất khác và được hấp thu trực tiếp qua niêm mạc ruột non. Tuy nhiên, cách này chỉ phù hợp với những mẹ bầu không bị nghén nặng hoặc không có vấn đề về dạ dày.
Uống sau ăn 1-2 giờ
Nếu mẹ bầu bị buồn nôn vào buổi sáng hoặc có các bệnh lý về dạ dày thì không nên uống sắt khi bụng đói. Mẹ bầu, có thể chuyển sang uống sau bữa ăn khoảng 1 – 2 tiếng. Thực phẩm trong dạ dày sẽ làm giảm khả năng hấp thu sắt, nhưng đồng thời cũng tạo lớp đệm bảo vệ, giảm kích ứng dạ dày. Đây là lựa chọn tốt cho những mẹ bầu bị nghén hoặc có tiền sử viêm loét dạ dày.
| Tìm hiểu thêm: Uống sắt lúc đói có sao không? Nên uống lúc đói hay no? |
Dấu hiệu cần điều chỉnh thời gian uống
Cần chuyển sang uống sau ăn khi:
- Buồn nôn, nôn nhiều sau khi uống sắt
- Đau bụng, cảm giác nóng rát dạ dày
- Mệt mỏi bất thường sau khi uống sắt
Cần tạm ngừng và tham khảo bác sĩ khi:
- Táo bón kéo dài trên 3 ngày
- Phân có màu đen kèm theo đau bụng dữ dội
- Xuất hiện phát ban, ngứa sau khi uống sắt
- Chỉ số ferritin trong máu vượt quá 300ng/ml
Bắt đầu uống sắt lúc nào tốt nhất cho bà bầu?
Ngoài thắc mắc uống sắt lúc nào tốt nhất cho bà bầu thì nhiều mẹ bầu thắc mắc “bổ sung sắt cho bà bầu từ tháng thứ mấy?” Câu trả lời là từ tuần thứ 12 (tam cá nguyệt thứ hai), bác sĩ thường bắt đầu kê đơn viên sắt hoặc thuốc bổ sung sắt cho bà bầu. Bởi đây là giai đoạn thai nhi tăng trưởng mạnh về hệ tuần hoàn và cần nhiều sắt để tạo máu.
Từ tuần 12-14, thể tích máu của mẹ bầu bắt đầu tăng nhanh chóng, đồng thời thai nhi cũng bắt đầu tích trữ sắt cho giai đoạn sau sinh. Nhu cầu sắt lúc này tăng từ 18mg/ngày lên 27-30mg/ngày, thậm chí có thể lên đến 60mg/ngày đối với những mẹ bầu bị thiếu máu.
Việc bổ sung quá nhiều sắt từ sớm có thể gây tích tụ và ảnh hưởng đến quá trình phát triển tự nhiên. Hơn nữa, giai đoạn đầu mẹ bầu thường bị nghén nặng, uống sắt có thể làm tăng tình trạng buồn nôn. Tuy nhiên, có những trường hợp đặc biệt, có dấu hiệu thiếu máu từ sớm, bác sĩ có thể chỉ định uống từ tam cá nguyệt đầu.
Để biết chính xác về thời gian bổ sung sắt, mẹ bầu nên đi khám để được bác sỹ hướng dẫn bổ sung sắt cho bà bầu đúng cách trong suốt thai kỳ, đặc biệt là những mẹ bầu có cơ địa thiếu máu, nhẹ cân…
Cách uống sắt cho bà bầu hiệu quả và an toàn
Để đảm bảo hiệu quả hấp thu tối đa, mẹ bầu nên tuân thủ:
- Thời điểm uống sắt lý tưởng: Trước ăn sáng khoảng 30 phút hoặc sau ăn sáng khoảng 1 – 2 tiếng
- Kết hợp với các chất tăng hấp thu như vitamin C (nước cam tươi, ổi, đu đủ chín…)
- Tránh các chất cản trở hấp thu: canxi, caffein, tannin, sữa và sản phẩm từ sữa.
Nguyên tắc phối hợp an toàn
- Sắt và vitamin C: uống cùng lúc
- Sắt và canxi: cách nhau ít nhất 2 giờ
- Sắt và vitamin tổng hợp chứa canxi: cách nhau 2-3 giờ
- Sắt và kẽm: có thể uống cùng lúc nhưng nên theo dõi phản ứng của cơ thể
Gợi ý lịch uống sắt cho bà bầu
- Sáng 7:00 – 8:00: Ăn sáng + uống canxi, mẹ nên chọn canxi hữu cơ để dễ hấp thụ, tránh tác dụng phụ.
- 10:00 – 10:30: Uống sắt + vitamin C (nếu có). Hoặc mẹ có thể lựa chọn các sản phẩm sắt kết hợp vitamin C trong 1 viên uống để đảm bảo tiện dụng.
- 11:30 – 12:30: Ăn trưa
- 13:30 – 14:00: Uống canxi (nếu canxi chia thành 2 liều/ngày) hoặc uống DHA, vitamin tổng hợp (không chứa canxi) để tránh giảm khả năng hấp thụ của cơ thể. Nên hoàn thành việc uống canxi trước 14 giờ để đảm bảo cơ thể hấp thụ tốt nhất.
- Trước ngủ: Nghỉ ngơi, không uống gì nếu không có chỉ định từ chuyên gia hoặc bác sĩ.
| Có thể mẹ quan tâm: |
Cách giảm tác dụng phụ khi uống sắt
Một số mẹ có thể gặp phải tình trạng táo bón, buồn nôn khi uống sắt. Để hạn chế những tác dụng phụ không mong muốn này, cũng như đảm bảo cơ thể nhận được đầy đủ lượng sắt cần trong thai kỳ, hãy áp dụng các mẹo sau:
- Chọn sắt hữu cơ (bisglycinate): Hấp thu tốt, ít hôi tanh, ít gây táo bón.
- Chia đôi liều sắt uống trong ngày nếu cơ thể phản ứng mạnh.
- Ăn nhiều rau xanh, uống đủ nước mỗi ngày để tránh táo bón.
- Uống sau ăn 1 tiếng, tránh lúc bụng quá đói hoặc quá no.
| Chi tiết tại: tác dụng phụ của thuốc sắt cho bà bầu |
Hy vọng chia sẻ trên đây sẽ giúp các mẹ biết được uống sắt lúc nào tốt nhất cho bà bầu. Việc bổ sung sắt đúng cách không chỉ giúp mẹ tránh mệt mỏi, thiếu máu mà còn là nền tảng quan trọng để thai nhi phát triển khỏe mạnh. Nếu bạn đang băn khoăn không biết chọn loại sắt nào, liều lượng bao nhiêu là phù hợp, liên hệ Daibaccare để được chuyên gia hỗ trợ miễn phí.
