Sắt đóng vai trò quan trọng trong việc sản xuất hemoglobin – một loại protein trong tế bào hồng cầu chịu trách nhiệm vận chuyển oxy đi khắp cơ thể. Uống bổ sung sắt là một phần quan trọng của việc duy trì sức khỏe tổng thể, đặc biệt là trong những trường hợp mà cơ thể có nhu cầu cao về sắt hoặc không thể nhận đủ sắt thông qua chế độ ăn uống hàng ngày.
Việc bổ sung sắt nên được thực hiện dựa trên nhu cầu cá nhân và tình trạng sức khỏe của mỗi người.Tuy nhiên, uống thuốc sắt có tăng cân không là câu hỏi được nhiều người quan tâm bởi không biết phải bổ sung như thế nào cho đúng để hạn chế tác dụng phụ.
Những trường hợp cần bổ sung sắt
I – Uống thuốc sắt có tăng cân không?
Nhiều người khi bổ sung sắt thường quan tâm đến vấn đề uống sắt có tăng cân không? Câu trả lời là “Không” bởi vì uống thuốc sắt không phải là nguyên nhân trực tiếp gây tăng cânt. Tuy nhiên, vẫn có rất nhiều trường hợp uống thuốc sắt bị tăng cân. Nguyên nhân là do:
– Cơ thể tăng cường chuyển hóa: Khi cơ thể được cung cấp đủ sắt, sự chuyển hóa diễn ra trơn tru hơn, từ đó giúp hấp thụ tối đa các dưỡng chất. Những người gầy yếu nhờ đó có cơ hội cải thiện cân nặng.
– Tăng cường miễn dịch: Sự hỗ trợ cho hệ miễn dịch cũng là một lợi ích khác. Khi chuyển hóa tốt hơn, ít ốm đau thì việc tăng cân là điều tất yếu nếu có một chế độ dinh dưỡng tốt.
– Nồng độ ferritin máu tăng: Ferritin – một loại protein quan trọng giúp lưu trữ sắt trong cơ thể tại các cơ quan như gan, lách và tủy xương – cũng có thể tăng lên khi bổ sung đủ sắt. Kết quả là, theo nghiên cứu, lượng ferritin cao hơn có thể dẫn đến việc tích trữ mỡ vùng bụng, khiến cân nặng tăng lên. Điều này giải thích lý do vì sao một số người tăng cân sau khi bổ sung sắt.
– Thiếu máu thiếu sắt đã được cải thiện: Đối với những người thiếu máu do thiếu sắt, các triệu chứng như xanh xao, mệt mỏi, khó thở, giảm trí nhớ và hoa mắt chóng mặt sẽ giảm đi khi cơ thể được bổ sung đủ lượng sắt cần thiết. Sự cải thiện về sức khỏe này giúp người bệnh cảm thấy năng động hơn, ăn ngon miệng hơn và cân nặng có thể dần hồi phục.
Uống sắt có béo không?
Tóm lại, việc bổ sung sắt không chỉ cải thiện sức khỏe mà còn giúp cải thiện chất lượng cuộc sống. Mặc dù có thể xảy ra tình trạng tăng cân, bạn không cần quá lo lắng vì điều này có thể được kiểm soát nếu chú ý duy trì cân nặng ở mức hợp lý, đảm bảo không ảnh hưởng xấu đến sức khỏe.
II – Những tác dụng phụ khi bổ sung sắt sai cách
Bổ sung sắt là một phần quan trọng trong việc duy trì sức khỏe, nhưng nếu sử dụng sai cách, nó có thể gây ra nhiều tác dụng phụ không mong muốn.
1. Táo bón và rối loạn tiêu hóa
Một trong những tác dụng phụ phổ biến nhất khi bổ sung sắt không đúng cách là tình trạng táo bón và các rối loạn tiêu hóa khác. Điều này đặc biệt phổ biến ở những người sử dụng bổ sung sắt dưới dạng viên uống hoặc siro mà không kết hợp với các biện pháp tăng cường tiêu hóa như uống nhiều nước hay bổ sung chất xơ. Ngoài táo bón, người dùng có thể gặp phải các triệu chứng khác như buồn nôn, đầy bụng, khó tiêu và đau bụng.
2. Buồn nôn và nôn mửa
Bổ sung sắt, đặc biệt là khi dùng trên dạ dày trống, có thể gây kích ứng niêm mạc dạ dày, dẫn đến buồn nôn và nôn mửa. Một số người có thể cảm thấy buồn nôn ngay sau khi uống sắt, đặc biệt là khi uống liều cao hoặc không theo đúng hướng dẫn. Điều này có thể khiến người dùng cảm thấy khó chịu và có xu hướng bỏ qua việc tiếp tục bổ sung sắt, làm ảnh hưởng đến quá trình điều trị.
3. Tăng nguy cơ nhiễm khuẩn
Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc bổ sung sắt quá mức có thể làm tăng nguy cơ nhiễm khuẩn. Sắt là một chất cần thiết không chỉ cho cơ thể con người mà còn cho vi khuẩn. Khi bổ sung sắt quá liều, nó có thể tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn phát triển, gây ra các bệnh nhiễm trùng, đặc biệt là trong đường ruột. Việc này có thể làm gia tăng nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng đường tiêu hóa, đường tiểu và các bệnh nhiễm trùng khác.
4. Quá tải sắt và tổn thương gan
Một tác dụng phụ nghiêm trọng khi bổ sung sắt sai cách là tình trạng quá tải sắt, hay còn gọi là “nhiễm sắt”. Khi cơ thể nhận quá nhiều sắt mà không thể tiêu hóa và đào thải hết, sắt dư thừa sẽ tích tụ trong các cơ quan quan trọng như gan, tim và tuyến tụy.
Điều này có thể dẫn đến tổn thương nghiêm trọng, đặc biệt là ở gan, gây xơ gan hoặc suy gan. Quá tải sắt cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh về tim mạch và tiểu đường. Trong một số trường hợp, nếu không được điều trị kịp thời, quá tải sắt có thể dẫn đến những tình trạng nguy hiểm đến tính mạng như tổn thương cơ quan vĩnh viễn.
Những tác dụng phụ khi bổ sung sắt không đúng cách
5. Phản ứng dị ứng
Mặc dù hiếm gặp, một số người có thể bị dị ứng với các loại viên uống sắt hoặc các hợp chất khác có trong sản phẩm bổ sung sắt. Phản ứng dị ứng có thể bao gồm các triệu chứng như phát ban, ngứa, sưng mặt, môi, lưỡi hoặc họng, khó thở và sốc phản vệ. Nếu gặp phải bất kỳ dấu hiệu nào của dị ứng, cần ngừng sử dụng sản phẩm ngay lập tức và tìm kiếm sự giúp đỡ y tế.
6. Thay đổi màu sắc của phân
Một tác dụng phụ thường gặp và không nguy hiểm của việc bổ sung sắt là thay đổi màu sắc của phân. Phân có thể chuyển sang màu đen hoặc xanh đen, điều này thường không gây hại và chỉ là dấu hiệu cho thấy cơ thể đang hấp thụ sắt.
Tuy nhiên, nếu tình trạng này đi kèm với đau bụng nghiêm trọng hoặc có máu trong phân, điều này có thể là dấu hiệu của chảy máu trong đường tiêu hóa và cần được thăm khám y tế ngay lập tức.
III – Những lưu ý cần biết khi bổ sung sắt
Bổ sung sắt không đúng cách có thể dẫn đến nhiều tác dụng phụ và nguy cơ sức khỏe nghiêm trọng. Để đảm bảo an toàn và hiệu quả, có nhiều yếu tố cần cân nhắc khi bổ sung sắt. Dưới đây là những lưu ý mà mọi người cần biết khi uống bổ sung sắt.
1. Hiểu rõ nhu cầu sắt của cơ thể
Nhu cầu sắt của mỗi người thay đổi tùy thuộc vào độ tuổi, giới tính và tình trạng sức khỏe. Đối với người trưởng thành, lượng sắt cần thiết khoảng 8-18 mg mỗi ngày. Tuy nhiên, phụ nữ mang thai và phụ nữ đang trong giai đoạn kinh nguyệt thường có nhu cầu cao hơn, khoảng 27mg sắt mỗi ngày, do sự mất máu trong quá trình sinh sản hoặc chu kỳ kinh nguyệt.
Ngoài ra, trẻ em trong giai đoạn phát triển cũng cần bổ sung sắt để hỗ trợ cho sự phát triển của các tế bào máu và cung cấp đủ oxy cho cơ thể. Đối với những người ăn chay hoặc theo chế độ ăn không đủ thịt đỏ, cần phải lưu ý bổ sung sắt từ các nguồn thực phẩm giàu sắt thực vật hoặc thực phẩm chức năng.
2. Lựa chọn loại sắt phù hợp
Khi lựa chọn viên uống bổ sung sắt, bạn nên cân nhắc giữa sắt vô cơ và sắt hữu cơ, cũng như dạng sắt phù hợp với cơ địa và nhu cầu của mình.
Sắt vô cơ là loại phổ biến trong các sản phẩm bổ sung, với ferrous sulfate là dạng thường gặp nhất. Sắt vô cơ dễ dàng được cơ thể hấp thụ nhưng cũng thường gây ra tác dụng phụ như buồn nôn, táo bón, hoặc khó chịu dạ dày. Các dạng khác như ferrous gluconate và ferrous fumarate cũng là sắt vô cơ, nhưng ít gây kích ứng dạ dày hơn, dù khả năng hấp thụ có thể kém hơn một chút.
Trong khi đó, sắt hữu cơ thường nhẹ nhàng hơn với dạ dày và ít gây táo bón, vì vậy nó phù hợp cho những người nhạy cảm với tác dụng phụ của sắt vô cơ. Ví dụ, sắt bisglycinate là một dạng sắt hữu cơ dễ hấp thụ và ít gây tác dụng phụ. Mặc dù chi phí có thể cao hơn, nhưng sắt hữu cơ là lựa chọn tốt cho những ai gặp khó khăn với sắt vô cơ.
Ngoài ra, nên chú ý đến dạng bào chế của viên uống sắt. Viên nang, viên nén, hoặc dạng lỏng đều có sẵn, và mỗi dạng có ưu nhược điểm riêng. Dạng lỏng dễ uống và hấp thụ nhanh hơn, nhưng dễ gây khó chịu cho dạ dày hơn so với viên nang hoặc viên nén.
Nếu vẫn còn băn khoăn, bạn có thể tham khảo viên uống bổ sung sắt Ausfebis nhập khẩu nguyên hộp từ Úc của Đại Bắc Group. Viên uống Ausfebis với công thức chứa sắt hữu cơ Bisglycinate dễ hấp thu, giúp cơ thể nhận được lượng sắt cần thiết và hạn chế tối đa tác dụng phụ thường gặp phải khi bổ sung sắt.
Viên uống bổ sung sắt Ausfebis
3. Thời điểm uống sắt
Thời điểm uống sắt cũng rất quan trọng trong việc tối ưu hóa hấp thụ sắt. Sắt thường được hấp thụ tốt nhất khi uống vào lúc bụng đói, tức là 1 giờ trước bữa ăn hoặc 2 giờ sau bữa ăn. Điều này giúp cơ thể hấp thụ sắt một cách hiệu quả mà không bị cản trở bởi các yếu tố trong thực phẩm.
Tuy nhiên, uống sắt lúc bụng đói cũng có thể gây khó chịu dạ dày, buồn nôn hoặc đau bụng. Để giảm các tác dụng phụ này, có thể uống sắt cùng với một bữa ăn nhẹ. Nên tránh các thực phẩm giàu canxi như sữa, sữa chua hoặc phô mai khi uống sắt, vì canxi cản trở hấp thụ sắt.
4. Bổ sung vitamin C để tăng cường hấp thu sắt
Vitamin C có khả năng làm tăng hấp thụ sắt, đặc biệt là sắt non-heme từ thực phẩm thực vật. Uống sắt cùng với nước cam, nước chanh, hoặc ăn các loại thực phẩm giàu vitamin C như kiwi, dâu tây và ớt chuông sẽ giúp cơ thể hấp thụ sắt tốt hơn.
Việc kết hợp sắt với các loại thực phẩm giàu vitamin C không chỉ giúp tăng khả năng hấp thụ mà còn giảm bớt tình trạng táo bón thường gặp khi bổ sung sắt.
5. Hạn chế thực phẩm cản trở sự hấp thu sắt
Bên cạnh việc sử dụng vitamin C để tăng hấp thụ sắt, bạn cũng cần tránh các thực phẩm và chất cản trở quá trình này. Một số thực phẩm và đồ uống chứa tannin, polyphenol hoặc phytate có thể cản trở sự hấp thụ sắt, chẳng hạn như trà, cà phê, chocolate và ngũ cốc nguyên hạt.
Những chất này khi kết hợp với sắt sẽ tạo ra các hợp chất không tan trong dạ dày, từ đó làm giảm khả năng hấp thụ sắt của cơ thể. Do đó, nên hạn chế tiêu thụ các loại thực phẩm và đồ uống này trong khoảng thời gian ít nhất 1-2 giờ trước và sau khi bổ sung sắt.
6. Kiểm tra tình trạng sức khỏe trước khi bổ sung sắt
Trước khi bắt đầu bổ sung sắt, hãy kiểm tra tình trạng sức khỏe của bạn, đặc biệt là nồng độ sắt trong máu thông qua các xét nghiệm máu như kiểm tra hemoglobin và ferritin. Thiếu máu do thiếu sắt thường chỉ được phát hiện thông qua các xét nghiệm này, vì các triệu chứng như mệt mỏi, chóng mặt và yếu đuối có thể là dấu hiệu của nhiều tình trạng khác nhau.
Việc tự ý bổ sung sắt mà không có chỉ định có thể dẫn đến quá tải sắt, một tình trạng nguy hiểm gây tổn thương gan, tim và các cơ quan khác.
7. Theo dõi tác dụng phụ
Bổ sung sắt có thể gây ra một số tác dụng phụ, và việc theo dõi cơ thể sau khi bắt đầu bổ sung sắt là điều quan trọng. Một số tác dụng phụ thường gặp bao gồm táo bón, buồn nôn, nôn mửa và đau dạ dày. Nếu bạn gặp phải những tác dụng phụ này, hãy thử điều chỉnh liều lượng hoặc thay đổi dạng sắt bổ sung để giảm thiểu các vấn đề.
Ngoài ra, bổ sung sắt có thể làm thay đổi màu phân thành màu đen, điều này là bình thường và không đáng lo ngại. Tuy nhiên, nếu bạn thấy máu trong phân hoặc có các triệu chứng nghiêm trọng khác, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ ngay lập tức.
8. Tương tác thuốc
Sắt có thể tương tác với một số loại thuốc khác, làm giảm hiệu quả của cả sắt và thuốc. Ví dụ, sắt có thể làm giảm sự hấp thụ của các loại thuốc kháng sinh như tetracycline và ciprofloxacin. Ngược lại, các loại thuốc như antacid hoặc thuốc điều trị bệnh loét dạ dày có thể cản trở quá trình hấp thụ sắt.
Nếu bạn đang sử dụng bất kỳ loại thuốc nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để điều chỉnh liều lượng hoặc thời gian uống sắt. Việc này sẽ giúp tránh các tương tác thuốc không mong muốn và đảm bảo hiệu quả điều trị tốt nhất.
Tóm lại, uống thuốc sắt không gây tăng cân mà tăng cân sẽ do một số nguyên nhân khác nhau. Nếu có thắc mắc về vấn đề uống thuốc sắt có tăng cân không không hoặc có câu hỏi về Viên uống bổ sung sắt Ausfebis bạn vui lòng liên hệ hotline 1800 1125 hoặc Đại Bắc Care để được tư vấn.
Tham khảo thêm:
