Uống sắt thường xuyên có tốt không? Đây là câu hỏi mà nhiều người quan tâm, đặc biệt là những ai đang tìm cách bổ sung vi chất này. Mặc dù sắt rất cần thiết tuy nhiên, việc uống sắt quá mức hoặc không đúng cách có thể gây ra những vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Nếu bạn đang muốn hiểu rõ hơn về vấn đề này đừng bỏ qua những thông tin trong bài viết dưới đây.
I – Nên bổ sung sắt thường xuyên trong trường hợp nào?
Chất sắt là một trong những khoáng chất quan trọng đối với sức khỏe. Thiếu sắt không chỉ gây thiếu máu, mà còn dẫn đến mệt mỏi, giảm khả năng tập trung, và làm suy yếu hệ miễn dịch. Thiếu sắt cũng ảnh hưởng xấu đến chức năng tim mạch và sức khỏe tinh thần. Do đó, việc bổ sung sắt đúng cách là cần thiết để duy trì cơ thể khỏe mạnh và hoạt động hiệu quả.
Nếu bạn thuộc một trong những đối tượng dưới đây nên bổ sung sắt thường xuyên:
1. Thiếu máu do thiếu sắt
Thiếu máu do thiếu sắt là một tình trạng xảy ra khi cơ thể không có đủ lượng sắt cần thiết để sản xuất các tế bào hồng cầu khỏe mạnh. Hồng cầu đóng vai trò quan trọng trong việc vận chuyển oxy từ phổi đến các mô và cơ quan khác trong cơ thể. Khi thiếu sắt, số lượng hồng cầu giảm, dẫn đến việc các tế bào không nhận đủ oxy để hoạt động hiệu quả, gây ra nhiều vấn đề về sức khỏe.
Các dấu hiệu thường gặp của thiếu máu do thiếu sắt bao gồm:
– Mệt mỏi: Cảm giác mệt mỏi liên tục dù đã nghỉ ngơi đầy đủ.
– Suy nhược: Thiếu năng lượng, cơ thể luôn cảm thấy yếu đuối và kiệt sức.
– Chóng mặt: Cảm giác chóng mặt, hoa mắt, thậm chí có một số trường hợp ngất xỉu khi thay đổi tư thế đột ngột.
– Khó tập trung: Sự suy giảm khả năng tập trung, ảnh hưởng đến hiệu suất công việc và học tập.
Nên bổ sung sắt khi bị thiếu máu do thiếu sắt.
Thiếu máu do thiếu sắt có thể xuất hiện ở nhiều mức độ khác nhau, từ nhẹ đến nặng, và nguyên nhân gây ra tình trạng này rất đa dạng, bao gồm:
– Rong kinh ra máu nhiều trong kỳ kinh nguyệt: Kinh nguyệt kéo dài hoặc ra máu nhiều có thể làm giảm lượng sắt trong cơ thể.
– Bệnh viêm loét dạ dày: Loét dạ dày có thể gây chảy máu bên trong, dẫn đến mất máu và giảm lượng sắt.
– Ung thư đường tiêu hóa: Các loại ung thư trong hệ tiêu hóa, như ung thư dạ dày hoặc đại tràng, có thể gây chảy máu và làm giảm lượng sắt.
– Chấn thương: Những vết thương lớn hoặc phẫu thuật cũng có thể là nguyên nhân gây thiếu máu, gây thiếu sắt.
Trong trường hợp này bạn không phải băn khoăn có nên uống sắt thường xuyên không?
2. Bổ sung sắt thường xuyên khi đang mang thai
Có nên bổ sung sắt thường xuyên không? Câu trả lời là có trong trường hợp bạn đang mang thai.
Mẹ bầu nên bổ sung sắt thường xuyên.
Theo các nghiên cứu, phụ nữ không mang thai hoặc cho con bú nên bổ sung khoảng 15-18mg sắt mỗi ngày. Đặc biệt, nhu cầu sắt tăng cao hơn ở phụ nữ mang thai, với khuyến nghị từ các chuyên gia y tế là ít nhất 27mg mỗi ngày. Nếu khả năng hấp thụ sắt từ thực phẩm của họ kém, việc bổ sung sắt qua viên uống là cần thiết để đảm bảo đủ lượng sắt cho cả mẹ và thai nhi.
Các bác sĩ cũng nhấn mạnh rằng nhiều loại vitamin tổng hợp dành cho phụ nữ mang thai chứa lượng sắt đáng kể. Vì vậy, việc sử dụng các loại vitamin này trong suốt thai kỳ rất quan trọng. Tuy nhiên, liều lượng cần được tuân theo hướng dẫn của bác sĩ để tránh tình trạng dư thừa sắt và các vitamin khác, có thể gây ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe của thai nhi.
3. Mẹ bỉm sau sinh
Có nên bổ sung sắt thường xuyên không? Theo khuyến cáo từ các chuyên gia mẹ sau sinh nên bổ sung sắt hàng ngày.
Ngay từ khi còn trong bụng mẹ, em bé đã nhận được chất sắt từ mẹ để phát triển. Khi chào đời và bú sữa mẹ hoàn toàn, bé tiếp tục nhận sắt từ nguồn sữa mẹ. Nếu cơ thể mẹ không đủ sắt, bé cũng sẽ thiếu hụt dưỡng chất này.
Vì vậy, những bà mẹ nuôi con bằng sữa mẹ cần đảm bảo chế độ ăn uống giàu sắt hàng ngày. Nếu cần thiết, nên tham khảo ý kiến bác sĩ để được hướng dẫn về việc sử dụng thuốc bổ sung sắt.
Đối với việc bổ sung sắt cho trẻ sơ sinh, kể cả trẻ sinh non, phụ huynh nên tham khảo ý kiến và tuân theo hướng dẫn của bác sĩ nhi khoa.
3. Bổ sung sắt cho trẻ sinh non
Trẻ đủ tháng được bú sữa mẹ hoặc dùng sữa công thức có tăng cường chất sắt từ khi sinh ra không cần bổ sung sắt. Tuy nhiên, với trẻ sinh non do lượng sắt dự trữ thấp, trẻ nên được bổ sung sắt khi được 1 tháng tuổi cho đến sinh nhật đầu tiên. Khi trẻ trên một tuổi không cần bổ sung sắt trừ khi trẻ không ăn đủ thực phẩm giàu chất sắt.
Sắt đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của não bộ và hệ thần kinh, vì vậy việc thiếu hụt sắt có thể gây ra các vấn đề về nhận thức và hành vi ở trẻ. Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc theo dõi và bổ sung đủ lượng sắt cần thiết cho trẻ, đảm bảo trẻ có điều kiện tốt để phát triển toàn diện cả về thể chất lẫn tinh thần. Đây cũng là câu trả lời cho những ai đang băn khoăn có nên bổ sung sắt thường xuyên cho trẻ không?
4. Phụ nữ chảy nhiều máu kinh hoặc rong kinh
Phụ nữ bị chảy máu nhiều trong kỳ kinh nguyệt hoặc bị rong kinh cần đặc biệt chú trọng đến việc bổ sung sắt để bù đắp lượng sắt bị mất. Khi chảy máu nhiều hoặc rong kinh, cơ thể mất một lượng sắt đáng kể, dẫn đến tình trạng thiếu hụt chất sắt.
Nếu không được bổ sung đầy đủ, những phụ nữ này có nguy cơ cao bị thiếu máu do thiếu sắt, với các triệu chứng nghiêm trọng như hoa mắt, chóng mặt, làn da xanh xao, mệt mỏi, và cảm giác yếu đuối ở tay chân. Thiếu sắt cũng có thể làm giảm khả năng tập trung và ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể. Vì vậy việc bổ sung sắt qua chế độ ăn uống hoặc các sản phẩm bổ sung là cần thiết để duy trì sức khỏe và năng lượng.
Ngoài ra, những người thường xuyên hiến máu, phẫu thuật, suy tim… cũng nên bổ sung sắt thường xuyên.
II – Bổ sung sắt thường xuyên có tốt không?
Việc bổ sung sắt thường xuyên và đúng cách sẽ mang đến rất nhiều lợi ích quan trọng. Ngược lại, nếu lạm dụng sắt quá mức có thể khiến cơ thể gặp phải một số tác dụng phụ. Cụ thể như sau:
1. Lợi ích khi bổ sung sắt thường xuyên đúng cách
Khi bổ sung sắt đúng cách sẽ mang đến rất nhiều tác dụng cho sức khỏe như:
– Ngăn ngừa tình trạng thiếu sắt: Bổ sung sắt qua đường uống là phương pháp hiệu quả để duy trì mức sắt cần thiết trong cơ thể. Việc uống viên sắt giúp cung cấp sắt nhanh chóng, đặc biệt quan trọng đối với những người bị thiếu sắt hoặc có nguy cơ thiếu sắt. Các chuyên gia y tế thường khuyến nghị bổ sung sắt bằng cách này để điều trị và phòng ngừa tình trạng thiếu sắt, đảm bảo cơ thể luôn hoạt động tốt và khỏe mạnh.
– Khắc phục thiếu máu do thiếu sắt: Bổ sung sắt là một biện pháp quan trọng đối với những người bị thiếu máu do thiếu sắt. Thiếu sắt có thể khiến cho cơ thể không thể sản xuất đủ hồng cầu, gây nên tình trạng thiếu máu. Những người được chẩn đoán thiếu máu thường được bác sĩ khuyên dùng viên sắt để cải thiện tình trạng sức khỏe.
Bổ sung sắt thường xuyên đúng cách giúp tránh tình trạng thiếu sắt.
– Sắt hỗ trợ sự phát triển của trẻ: Sắt đóng vai trò thiết yếu trong cả quá trình tạo máu và sự phát triển trí não, nhận thức của trẻ. Khi thiếu sắt, trẻ có thể gặp khó khăn trong việc ghi nhớ, tập trung và học tập. Bổ sung đủ sắt giúp trẻ cải thiện những vấn đề này, hỗ trợ học tập và phát triển toàn diện.
– Sắt tăng cường sức mạnh cơ bắp: Sắt có vai trò đặc biệt quan trọng trong việc sản xuất myoglobin, protein quan trọng trong việc vận chuyển và lưu trữ oxy trong các tế bào cơ. Thiếu sắt dẫn đến giảm myoglobin, ảnh hưởng đến khả năng co cơ, vận động và sức bền của cơ bắp. Uống bổ sung sắt có thể giúp tăng cường sức mạnh cơ bắp và cải thiện hiệu suất thể thao.
– Giảm bầm tím da nhờ uống sắt: Thiếu sắt ảnh hưởng đến quá trình đông máu và làm lành vết thương, gây ra hiện tượng bầm tím dưới da và làm chậm quá trình hồi phục vết thương. Bổ sung sắt là cách hiệu quả để giải quyết vấn đề này, giúp da nhanh chóng hồi phục.
– Sắt bảo vệ cơ thể khỏi gốc tự do: Sắt là trung tâm xúc tác của một số enzyme, đặc biệt là những enzyme tham gia vào phản ứng oxy hóa khử, bảo vệ tế bào khỏi các gốc tự do gây hại. Bổ sung sắt giúp giảm nguy cơ viêm nhiễm, lão hóa và các bệnh mãn tính, duy trì sức khỏe tổng thể.
– Nâng cao miễn dịch nhờ bổ sung sắt: Sắt giúp nâng cao hệ miễn dịch, giúp kích hoạt các tế bào miễn dịch như lymphocyte và macrophage. Bổ sung đủ sắt giúp hệ miễn dịch hoạt động hiệu quả hơn, giảm nguy cơ mắc bệnh và tăng cường sức đề kháng.
2. Tác hại khi bổ sung sắt thường xuyên sai cách
Sử dụng sắt với liều lượng không hợp lý hoặc lạm dụng trong thời gian dài có thể dẫn đến nhiều tác dụng phụ không mong muốn.
– Tác động tiêu cực lên gan: Khi lượng sắt trong cơ thể không được kiểm soát, gan phải hoạt động quá mức, dẫn đến quá trình oxy hóa tăng cao, gây tổn thương và hình thành mô sẹo. Điều này có thể dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng về gan như suy gan và ung thư gan.
– Vấn đề về tim mạch: Nồng độ sắt quá cao trong cơ thể có thể cản trở quá trình dẫn truyền điện trong tim, gây ra các vấn đề như suy tim, nhịp tim bất thường và các rối loạn tim mạch khác. Dư thừa sắt cũng ảnh hưởng đến khả năng bơm máu và lưu thông máu, gây khó khăn cho hệ tuần hoàn.
– Biến đổi sắc tố da: Những người có nồng độ sắt quá cao thường gặp phải tình trạng da sạm màu, nhạy cảm hơn với ánh nắng mặt trời. Điều này là do sắt dư thừa tích tụ trong các mô da, gây ra những thay đổi về màu sắc và kết cấu da.
– Nguy cơ mắc bệnh tiểu đường: Bổ sung sắt quá liều có thể dẫn đến tích tụ sắt tại tụy, làm gián đoạn quá trình sản xuất insulin và tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường do nồng độ đường trong máu tăng cao.
Lạm dụng sắt quá mức có thể gây nên những tác động tiêu cực đến sức khỏe.
– Viêm khớp do thừa sắt: Sắt dư thừa có thể tích tụ trong các khớp, gây ra tổn thương và viêm nhiễm. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, điều này có thể dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng về khớp.
– Tổn thương buồng trứng ở phụ nữ: Phụ nữ bổ sung sắt quá liều có thể gặp phải các vấn đề như rối loạn kinh nguyệt, trứng không rụng và dậy thì muộn do tổn thương buồng trứng gây ra.
– Kích thích sự phát triển của vi khuẩn: Dư thừa sắt tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn phát triển, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh truyền nhiễm mãn tính.
– Các rối loạn thần kinh: Mặc dù hiếm gặp, thừa sắt có thể gây ra các rối loạn thần kinh nghiêm trọng như Parkinson, ADHD và Alzheimer.
III – Bổ sung sắt thường xuyên như thế nào cho đúng?
Có thể thấy bổ sung sắt thường xuyên đúng cách sẽ mang đến nhiều lợi ích cho sức khỏe. Vì vậy, khi bổ sung sắt bạn nên lưu ý tới một số vấn đề sau đây:
1. Bổ sung đúng liều lượng
Bổ sung sắt đúng liều lượng là điều quan trọng để đảm bảo cơ thể nhận đủ sắt mà không gây ra các tác dụng phụ. Liều lượng sắt cần thiết cho mỗi người có thể khác nhau dựa trên độ tuổi, giới tính, và tình trạng sức khỏe.
Bổ sung sắt theo liều lượng được khuyến cáo.
Đối với người trưởng thành, nhu cầu sắt dao động từ 8 đến 18 mg mỗi ngày, trong khi phụ nữ mang thai cần khoảng 27 mg mỗi ngày. Trẻ em và thanh thiếu niên cũng có nhu cầu sắt khác nhau tùy thuộc vào giai đoạn phát triển. Để xác định liều lượng phù hợp, nên tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng.
2. Uống theo thời gian chỉ định của bác sĩ
Uống sắt vào thời gian và theo chỉ định của bác sĩ là cách để đảm bảo hiệu quả tối ưu. Sắt thường được hấp thu tốt khi dạ dày trống, vì vậy việc uống sắt vào buổi sáng trước bữa ăn có thể tăng cường hấp thu.
Tuy nhiên, đối với những người có dạ dày nhạy cảm, bác sĩ có thể khuyên uống sắt sau bữa ăn để giảm tác dụng phụ như buồn nôn hoặc khó chịu dạ dày. Quan trọng, luôn tuân thủ đúng theo hướng dẫn của bác sĩ để tránh các vấn đề liên quan đến quá liều hoặc thiếu hụt sắt.
3. Thông báo với bác sĩ về thuốc đang sử dụng
Trước khi bắt đầu bổ sung sắt, hãy thông báo cho bác sĩ về tất cả các loại thuốc và thực phẩm chức năng bạn đang sử dụng. Một số loại thuốc có thể tương tác với sắt, làm giảm hiệu quả hấp thu hoặc gây ra các tác dụng phụ không mong muốn.
Ví dụ, thuốc kháng axit, thuốc trị loét dạ dày, và một số loại kháng sinh có thể ảnh hưởng đến cách cơ thể hấp thu sắt. Bác sĩ sẽ giúp bạn điều chỉnh liều lượng hoặc thời gian uống sắt để tránh những tương tác này.
4. Uống sắt với vitamin C
Uống sắt cùng với vitamin C có thể cải thiện khả năng hấp thu sắt của cơ thể. Vitamin C giúp chuyển đổi sắt thành dạng dễ hấp thu hơn trong dạ dày. Bạn có thể kết hợp viên sắt với một ly nước cam hoặc bổ sung thực phẩm giàu vitamin C như dâu tây, kiwi, và các loại trái cây có múi.
Điều này không chỉ tăng cường hấp thu sắt mà còn cung cấp thêm các dưỡng chất quan trọng khác cho cơ thể.
5. Không uống sắt cùng canxi và sữa
Tránh uống sắt cùng với các sản phẩm chứa canxi và sữa vì canxi có thể cản trở quá trình hấp thu sắt. Canxi và sắt cạnh tranh nhau trong dạ dày, và sự hiện diện của canxi có thể làm giảm lượng sắt mà cơ thể có thể hấp thu.
Do đó, nên uống sắt và các sản phẩm chứa canxi vào các thời điểm khác nhau trong ngày, cách nhau ít nhất là 2 giờ.
6. Chọn sắt có thương hiệu uy tín, nguồn gốc rõ ràng
Khi bổ sung sắt, việc chọn sản phẩm từ các thương hiệu uy tín và có nguồn gốc rõ ràng là rất quan trọng. Các sản phẩm từ những nhà sản xuất đáng tin cậy thường được kiểm định chất lượng kỹ lưỡng, đảm bảo an toàn và hiệu quả.
Tránh mua các sản phẩm không rõ nguồn gốc hoặc không có thông tin rõ ràng về thành phần và quy trình sản xuất, vì chúng có thể không đảm bảo chất lượng và gây hại cho sức khỏe.
Viên uống bổ sung sắt Ausfebis.
Nếu bạn đang băn khoăn chưa biết nên chọn sắt nào để bổ sung có thể tham khảo sản phẩm viên uống bổ sung sắt Ausfebis. Viên uống Ausfebis giúp bổ sung sắt và axit folic và vitamin C cho cơ thể giảm nguy cơ thiếu máu do thiếu sắt.
Viên uống bổ sung sắt Ausfebis được đánh giá cao bởi dễ hấp thụ, hạn chế tác dụng phụ khi dùng sắt và có thể sử dụng cả trong hoặc sau bữa ăn mà không lo làm giảm hấp thu của sắt.
7. Nên đến ngay cơ sở y tế khi có dấu hiệu bất thường
Việc bổ sung sắt cần được theo dõi chặt chẽ để tránh các tác dụng phụ và biến chứng không mong muốn. Nếu bạn gặp phải các triệu chứng như khó thở, mệt mỏi, đau bụng, đau khớp, da đậm màu… hãy đến ngay cơ sở y tế để được kiểm tra và điều trị kịp thời.
Các triệu chứng bất thường có thể là dấu hiệu của việc bổ sung sắt thường xuyên không đúng cách hoặc phản ứng dị ứng, và cần được bác sĩ kiểm tra ngay lập tức.
Mong rằng, với những thông tin trong bài viết này đã giúp bạn biết được uống sắt thường xuyên có tốt không? Nếu bạn còn bất cứ băn khoăn nào vui lòng liên hệ ngay với dược sĩ của Đại Bắc Care qua hotline 1800.1125 (miễn cước phí).
Tham khảo thêm:
Tài liệu tham khảo:
1. Who Should Take Iron Supplements?
https://www.healthline.com/nutrition/iron-supplements-who-should-take
2. Should I take an iron supplement? Here’s what the science says.
https://www.washingtonpost.com/wellness/2024/05/13/iron-supplements-anemia-fatigue/
